Çandır’dan vergi uyarısı

İlk 3 ayda toplanan vergilerin, ekonomik büyümeye en yüksek katkıyı veren kalemlerden biri olduğuna dikkat çeken ATB Başkanı Ali Çandır, vergilerin enflasyonu azdırdığına işaret ederek, yapılan bilimsel çalışmalara göre vergi oranlarındaki 10 puanlık artışın enflasyonu 6.5 puan artırdığını söyledi. Artırılan vergilerin kayıtlı çalışan iş dünyası üzerindeki olumsuz etkisini dile getiren Çandır, mevcut durumda ağır maliyet baskısı altında çalışan iş dünyasının, yeni vergi paketinin aynen uygulamaya konması halinde ödenemez yüklerle karşı karşıya kalacağı endişesinde olduğunu bildirdi.

Antalya Ticaret Borsası’nın (ATB) Haziran ayı olağan meclis toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında ATB Toplantı Salonu’nda yapıldı. Üyelerin son bir aylık çalışmayla ilgili bilgilendirildiği toplantıda konuşan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, geçtiğimiz günlerde hayatını kaybeden Meclis Başkan Yardımcısı Abdullah İnan’ın kardeşi Ahmet İnan’a rahmet, ailesine başsağlığı diledi. ATB’nin kuruluşunun 104. yılını da kutlayan Çandır, kent ve ülke ekonomisine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Antalya’nın ülke ortalamasının gerisinde bir performans sergilediğini belirten Çandır, olumsuz bir tablo çizdi. Toplanan vergilerin ekonomik büyümedeki payına işaret ederek, artan vergilerin olumsuz etkilerine dikkat çeken Çandır, artırılan vergilerin enflasyon üzerindeki etkisini ve iş dünyasının endişelerini dile getirdi.

104. YIL GURURU

23 Haziran 1920’de Türkiye’nin 3. Borsası olarak kurulan ATB’nin 104. kuruluş yıl dönümünü gururla kutlamanın mutluluğunu yaşadıklarını söyleyen Çandır, “Öncelikle, aramızdan ayrılanları rahmet ve minnetle anıyor, hayatta olanlara sağlık, mutluluk ve başarılar diliyorum. Antalya Ticaret Borsası olarak kuruluşundan bugüne, kentimiz ticaretine, ekonomisine ve üyelerimize katkı vermeye devam ediyoruz. Başta tarım olmak üzere, ticaretin ve ekonominin her alanında önemli bir rol oynamış olan Borsamız, kuruluş felsefesini ve misyonunu her zaman canlı tutmuştur. Geçmişimizin birikimini gelecek nesillere taşımak, kentimizin ekonomik ve sosyal gelişimine katkı sağlamak için daha da kararlıyız. Tarımın modernizasyonu, ticaretin geliştirilmesi ve kentimizin marka değerinin artırılması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Borsamızın 104. yıl dönümü kutlu olsun” dedi.

“VERGİLER BÜYÜMEYE EN ÇOK KATKIYI VEREN KALEMLERDEN BİRİSİ OLDU”

Ekonominin gidişatı ile ilgili verileri başta Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) olmak üzere kurumların açıkladığına dikkat çeken Çandır, “Bizler de bu verilere ve yaşadıklarımıza bakarak değerlendirmelerde bulunuyoruz. Bu verilerin bir kısmı kapsayıcı ve yapısal durumu anlatırken bir kısmı da belirli bir alana yönelik operasyonel durumu anlatıyor” dedi. Haziran ayı başında açıklanan 2024 yılı ilk üç ay GSYH, yani ekonomik büyüme rakamlarının ekonominin genel performansı hakkında ışık tuttuğunu belirten Çandır, şöyle konuştu:

“İlk üç ayda ekonomimiz genel olarak yüzde 5.7 gibi yüksek bir büyüme göstermiştir. Son 26 yıllık ilk çeyrek büyüme ortalamamız olan yüzde 4.8’den yüksek bir büyüme ilan edilmiştir. Sanayimizdeki yüzde 4.9’luk büyüme, yüzde 4.7’lik ortalama büyümeye yakın seyrederken hizmetler sektörünün yüzde 4.3’lük büyümesi ise yüzde 5.1’lik ortalama büyümenin altında kalmıştır. Tarım sektöründeki büyüme ise yüzde 2’lik ortalama büyümenin oldukça üzerinde gelerek yüzde 4.6 olmuştur. Büyüme performansında 2 sektör diğer sektörlerden çok ayrı bir konumda kalmıştır. Bunlardan ilki inşaat sektörüdür ve yüzde 11.1 gibi yüzde 5.9 olan ortalama büyümenin 2 kat üzerinde ilan edilmiştir. İkincisi ise sübvansiyonlar, destekler, istisnalar ve vazgeçmeler düşüldükten sonra yüzde 10.4 büyüyen vergi olmuştur. Yani ekonomik büyümeye en yüksek katkıyı veren kalemlerden biri ilk 3 ayda toplanan vergiler olmuştur.”

“VERGİLER ENFLASYONU AZDIRIYOR”

Vergilerle ilgili önemli bazı konulara işaret eden Çandır, vergilerin enflasyonu azdırdığına dikkat çekti. “Yapılan bilimsel çalışmalara göre vergi oranlarındaki 10 puanlık artış enflasyonu 6.5 puan artırmakta” diyen Çandır, “Bu güçlü etki tersine işlememekte ve kalıcı olarak enflasyonu yapışkan hale getirmekte. Artırılan vergilerin ikinci etkisi bizim gibi kayıt altında çalışan iş dünyasının üzerine çoklu olumsuz etkilerdir. Öyle ki mevcut durumda ağır maliyet baskısı altında çalışan iş dünyası, yeni vergi paketinin aynen uygulamaya konması halinde ödenemez yüklerle karşı karşıya kalacağı endişesiyle çalışmakta” uyarısında bulundu.

“ÜLKE ORTALAMASININ GERİSİNDE BİR PERFORMANS SERGİLEDİK”

Açıklanan son verilerin Antalya ekonomisi ve tarım sektöründeki gelişmelerin, son aylarda olduğu gibi ülke ortalamasının daha gerisinde bir performans gösterdiği yönünde olduğunu belirten Çandır, “Örneğin ihracatımızda ilk 5 aylık rakamlara göre kentimizde yüzde 0.6’lık düşüş yaşanırken ülke ortalamasında yüzde 3.2’lik artış yaşanmıştır. Tarımsal ürün ihracatında ise kentimizdeki yüzde 2.9’luk düşüşe karşılık ülke ortalaması yüzde 2.4 artış göstermiştir. Yaş meyve sebze ihracatında durum daha kötü seyretmiş ve kentimizdeki yüzde 11.5’luk düşüşe karşılık ülke ortalaması yüzde 2.5 artmıştır. Geçtiğimiz Kasım ayından bu yana her ay protestolu senet ve karşılıksız çek tutarlarında son 10 yılın rekorları kırılmakta. Nitekim Nisan ayında da kentimizdeki protestolu senet tutarında aylık yüzde 415 ve yıllık yüzde 360 artışa karşılık ülkemiz ortalaması aylık yüzde 194 ve yıllık yüzde 161 artış olarak ilan edilmiştir. Karşılıksız çek tutarında ise kentimizdeki aylık yüzde 228 ve yıllık yüzde 427 artışa karşılık ülke ortalaması aylık yüzde 189 ve yıllık yüzde 267 artış olarak ilan edilmiştir. Ekonomik aktivitenin bir öncü göstergesi olarak çekle ödeme tutarı kentimizde aylık yüzde 34 ve yıllık yüzde 69 artarken ülke ortalaması aylık yüzde 52 ve yıllık yüzde 83 artış olarak ilan edilmiştir” diye konuştu.

“KURULAN ŞİRKET SAYISI TÜRKİYE’DE YÜZDE 30 AZALIRKEN, ANTALYA’DA YÜZDE 40 AZALDI”

Antalya’nın kurulan ve kapanan şirket sayılarında da ülke ortalamasından kötü bir performans gösterdiğini belirten Çandır, konuşmasına şöyle devam etti:

“Buna göre kentimizdeki kurulan şirket sayısının yüzde 40 azalmasına karşılık ülkemizde yüzde 30 azalmıştır. Kapanan şirkette ise kentimizdeki yüzde 40’lık artışa karşılık ülkemizde yüzde 30’luk artış yaşanmıştır. Krediler konusunda genellikle ülkemiz ortalamasına yakın bir kullanım söz konusu olmuştur. Örneğin toplam krediler kentimizde ve ülkemizde yıllık yüzde 55 civarında artmıştır. Ticaret sektörü kredileri kentimizde yüzde 44 ve ülkemizde yüzde 39 artarken tarımsal krediler kentimizde yüzde 46 ve ülkemizde yüzde 65 artmıştır. Dikkat çeken bir diğer konu da bireysel kredi kartı kullanımındaki artış olmuştur. Kentimizde ve ülkemizde yıllık yüzde 145’lik artış yaşanan kredi kartı hacmi ile ticari kredi kullanımındaki hacim büyümesi karşılaştırılırsa üretime yönelik kredilerin artış hızının reel olarak küçüldüğünü söyleyebiliriz. Bu durum, mevcut arz artışını frenleyen bir yapının hakim olduğunu göstermekte. Halbuki enflasyonu yenmenin hayati ve esas konusu; arzı yani üretim kapasitesini artırmaktır.”

“BİZDEKİ ÇOKLU VE KALICI MALİYET ARTIŞLARI DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE YAŞANMIYOR”

Tarım ve gıda ürünleri enflasyonunun tüm dünyada sürekli olarak ciddi düşüşler kaydederken Türkiye’de rekor artışlar yaşanmasının, üretici ve esnaf kesiminin fahiş fiyat merakıyla açıklanmasının hiç gerçekçi olmadığını kaydeden Çandır, “Bizde fiyatlar düşmemekte hatta artmaya devam etmekte. Çünkü, bizdeki çoklu ve kalıcı maliyet artışları dünyanın hiçbir yerinde yaşanmamakta. İşin bu yanını boş geçip sadece fiyatlara odaklanmak ve sürekli sopa göstermek temel sorunu çözmekten uzaklaşmaktır” açıklamasında bulundu.

“TMO’NUN AÇIKLADIĞI FİYAT PİYASA BEKLENTİLERİNİN ALTINDA KALDI”

Konuşmasında ATB’nin faaliyetlerini de anlatan Çandır, meslek komitelerinde gündeme gelen önemli konuları da aktardı. Üyelerin, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanan referans fiyatların piyasa beklentilerinin altında kaldığını belirttiklerine dikkat çeken Çandır, “Fiyatların üretici, tüccar ve sanayici üzerindeki etkilerini değerlendirerek, piyasa beklentilerinin gerisinde kalan fiyatların gelecek yıl üretim iştahını azaltabileceği endişesini dile getirmişlerdir. İklim değişikliğinin üretim miktarı ve hasat dönemleri üzerindeki etkileri, ihracat birim fiyatları, döviz kuru seyri ve vergisel düzenlemeler gibi konuları ele alarak sektörel etkileri tartışmışlardır. İstihdam sorunları, yapay zeka kullanımının iş verimliliği üzerindeki etkisi, turizm sektörü ve Kurban Bayramı hareketliliğinin kentimiz ekonomisi ve sektörümüze olan pozitif etkileri, e-ticaret büyümesinin sektöre yansımaları, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ve karbon ayak izi gibi konular ile düşük gramajlı ambalajların satış üzerindeki etkileri, İsrail ile yapılan ticaretin durdurulması kararının kentimiz dış ticaretine etkileri, nakit ödemeler ile kredi kartı kullanımının işletmeler ve çalışanlar üzerindeki sosyal ve ekonomik etkileri konularında görüş alış verişinde bulunmuşlardır” diye konuştu.

BAŞARILI FİRMALARI KUTLADI

Çandır, konuşmasının sonunda TİM İlk 1000 İhracatçı Araştırması’nda Türkiye’nin ilk bin ihracatçısı olan ve İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırmasında Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında yer alan firmaları kutladı. Toplantı, sektörel konuların konuşulmasıyla sona erdi. HABER: ÖMER ALİ YETGİN