“5 saniyede 300 ton gıda israf ediliyor”

Turizm Haftası kapsamında düzenlenen Turizmde Sıfır Atık & Geleceğe Dönüşüm konferansında konuşan Akdeniz Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şule Orman, “Dünyada her 5 saniyede 1 çocuk açlıktan ölürken, yine her 5 saniyede 300 ton gıda israf ediliyor” dedi.

Turizm Haftası kapsamında düzenlenen Turizmde Sıfır Atık & Geleceğe Dönüşüm konferansında atık yönetimi ve israf konusu ele alındı. Atıkların ayrıştırılarak geri dönüşüme kazandırılmasının önemine dikkat çeken konuşmacılar, dünyadaki gıda israfı konusunda da önemli bilgiler verdi. Akdeniz Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şule Orman “Dünyada her 5 saniyede 1 çocuk açlıktan ölürken, yine her 5 saniyede 300 ton gıda israf ediliyor” derken, Gastronomi Birliği Derneği Başkanı Tunç Uluç ise, yapılan akademik çalışmalara göre yılda 750 milyar dolar değerinde gıdanın çöpe gittiğinin hesaplandığını, Birleşmiş Milletlerin ise bu rakamı 1 trilyon dolar civarında saptadığını söyledi.

I.W.A.B 5. Uluslararası Antalya Turizm Festivali kapsamında Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi ev sahipliğinde, Turizm Fakültesi Nuri Özaltın Konferans Salonunda Turizmde Sıfır Atık & Geleceğe Dönüşüm konferansı düzenlendi. Turizmin kalbi Antalya’da otel gıda atıklarının dönüştürülerek çevre ve ekonomiye katkı sağlaması hedefiyle Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Beykan Çizel kontrolünde gerçekleştirilen konferansta I.W.A.B Başkanı Hatice Bozkurt, Antalya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Çevre Yönetimi ve Denetim Şube Müdürü Sezer Kaya, A. Ü. Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şule Orman, A.Ü. Sıfır Atık Topluluğu Akademik Danışmanı Doç. Dr. Betül Ünal, Türkiye Ormancılar Derneği Üyesi Doç. Dr. Ali Kavgacı ve Gastronomi Birliği Derneği Başkanı Tunç Uluç konuşma yaptı. Konferansta çevre kirliliğine ve atık yönetiminin önemine dikkat çekildi.

“BİRÇOK İLDEN ÖNDEYİZ”

Konferansın açılışını gerçekleştiren Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Beykan Çizel, sıfır atığın hedefinde azaltmak, tekrar kullanmak ve geri kazanmak olduğuna işaret etti. Sıfır atık konusunda Antalya’nın bir çok ilden önde olduğunu söyleyen Çizel, israfı önlemeye yönelik birçok projenin hayata geçirildiğine dikkat çekti. Sıfır atık konusunda istenilen düzeyde olunmadığını kaydeden Çizel, herkese sorumluluk düştüğüne işaret ederek hayatın sıfır atığa uygun hale getirilmesi gerektiğini söyledi. Akdeniz Üniversitesi araştırma gemisinin balık örneği topladığı sırada 700 metreye atılan trolden çıkan poşet ve plastiklerin fotoğrafını göstererek denizdeki kirliliğe dikkat çeken Çizel, “Muhtemelen bunları balıklar değil biz üretiyoruz” diyerek yaklaştı konuya.

“DOĞAL KAYNAKLARIMIZ ÇOK SINIRLI”

Doğal kaynakların sınırlı olduğuna işaret eden Prof. Dr. Şule Orman ise, “Dünyada özellikle doğal kaynaklar çok sınırlı. Bunları çok iyi yönetmek zorundayız. Aşırı tüketim alışkanlıklarının, israfın olması bizim bu konuda biraz daha hassas olmamızı gerektiriyor. Doğal kaynakların sınırlı olduğunu bile bile aşırı tüketim alışkanlıklarıyla, israfla mücadele etmeden hayatımızı sürdürmeye çalışırsak biliyoruz ki hem dünyanın sonu hem de bizim sonumuz iyi olmayacak. Yapacağımız en önemli şey bunların farkında olduğumuzu anlatmak olacak” diye konuştu.

ATIK YÖNETİMİNE PİRAMİT BENZETMESİ

Atık yönetiminin önemine vurgu yaparak sıfır atık projesinin bu noktada çok önemli olduğunu, farkındalık ve bilinç kazanma adına tüm ülkede etki gösterdiğini söyleyen Orman, “Atık yönetimi bir piramit. Piramidin en altından en üstüne doğru giderken atığı önlememiz gerekiyor. Bir üstünde önleyemezsek azaltmamız gerekiyor. Bir üstündeki basamakta israfı önlememiz, tüketim alışkanlıklarını düzenlememiz gerekiyor. En sonda geri kazanım ve geri dönüşüme eğilmemiz gerekiyor. Baktık geri kazanım ve geri dönüşüm olmuyorsa bertaraf yoluna gitmeliyiz” ifadelerini kullandı.

“ATIKLARI KATI VE SIVI OLARAK AYIRMALIYIZ”

Türkiye’deki atıkların yüzde 50’sinin organik atık olduğunu belirten Orman, “Mutfak, tarımsal, bitkisel atıkların yüzde 50’si bu grupta. Camlar, plastikler, metaller, kartonlar diğer yüzde 50’nin içinde. En azından evimizde atıkları sulu yada kuru olarak ayırmamız gerekiyor. Belki çok güç olabilir ama en azından sulu ve bitkisel atıkları bir yere, katı atıkları başka bir yere toplarsak inanın insanlık adına çok iş başarmış olacağız. Amerika’da kişi başı günlük 1.9, Avrupa’da 1.7, Türkiye’de ise 1.3 kilogram atık üretiliyor. Avrupa ve Amerika kişi başı günlük üretilen atığın 1 kilogramını geri dönüştürüyor. Biz daha yolun başındayız ama el birliğiyle sarılırsak inanıyorum ki kısa sürede onlarla aynı seviyeye geleceğiz” dedi.

“TARIMSAL ATIKLARI DEĞERLENDİREREK KİMYASAL GÜBRE KULLANIMINI AZALTABİLİRİZ”

Tarımsal üretimde kimyasal gübre tüketimi yüksek olduğu için tarımsal atık yönetiminin de önemli olduğunu vurgulayan Orman, tarımsal atıkların geri dönüştürülerek kompost haline getirebileceğinin altını çizdi. Üretimde kullanılacak atık kompostu sayesinde kimyasal gübre kullanımının azaltılabileceğini söyleyen Orman, kimyasal gübrelerin yeraltı sularını kirlettiğini de kaydetti.

“OTELLERDE İSRAF ÇOK FAZLA”

Otellerdeki gıda israfına dikkat çeken Orman, her şey dahil sisteminde bilinçsiz bir tüketimin söz konusu olduğunu kaydederek, “Otel mutfaklarındaki atıklar pişmiş ve pişmemiş olarak ayırt edilmeli. Pişmiş olanlar hayvanları beslemek için kullanılabilir. Pişmemiş olanları kompostlayarak gübre olarak kullanabiliriz” diye konuştu.

“5 SANİYEDE 1 ÇOCUK ÖLÜRKEN 300 TON GIDA İSRAF EDİLİYOR”

Gıdayı değerlendirme konusuna da değinen Orman, “Dünyada her 5 saniyede 1 çocuk açlıktan ölüyor ve her 5 saniyede 300 ton gıda israf ediliyor. Büyüklerimiz Avrupa’ya gittiğinde ‘her şey taneyle satılıyor, ne güzel biz bol bol alıyoruz’ diyordu. Bence biraz doğru olan o. Tüketeceğimiz kadar almak. Taneyle almak çok üzüleceğimiz bir durum değil. İsrafı, aşırı tüketimi, aç gözlülüğü azaltacak bir durum” ifadelerini kullandı.   

“SIFIR ATIK PROJESİ YAYGINLAŞIYOR”

Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Çevre Yönetimi ve Denetim Şube Müdürü Sezer Kaya ise, sıfır atık için gerçekleştirilen çalışmalar hakkında bilgiler aktardı. Sıfır Atık Projesi’nin 2017 yılında başladığını hatırlatarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesine almasıyla hız kazandığını belirten Kaya, “Bir projenin ilk defa devletin kendi kurumundan başlaması açısından önem arz etti. Uygulamalar Bakanlığımız, Cumhurbaşkanlığı külliyesi ve Meclisle devam etti. Arkasından tüm kamu kurumlarına, okullara yayıldı. 2019 yılı sonuna kadar turistik tesislere, AVM’lere yaymayı hedefliyoruz” dedi.

“HER YIL 12 MİLYON TON PLASTİK DENİZLERE KARIŞIYOR”

Sıfır Atık Projesi’nin israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesini ve oluşan atığın kaynağında ayrıştırılarak geri kazanılmasını amaçladığını kaydeden A.Ü. Sıfır Atık Topluluğu Akademik Danışmanı Doç. Dr. Betül Ünal ise, şunları söyledi:

“Ülkemiz denizleriyle tüm dünyanın hayranlıkla baktığı bir noktada ama ne yazık ki denizlerimiz ve kıyılarımız plastik atıkların yuvası haline dönüşmüş durumda. Atıklardan dolayı hayatını kaybeden canlılar, özellikle renkli plastiği yiyen deniz kuşları, balıklar ve diğer deniz canlılarının acılı hikaye ve görüntülerine hemen hemen her gün şahit oluyoruz. Ölen yavru bir balinanın midesinden 40 kilogram plastiğin çıkması ne kadar acı. Bilim insanlarının yaptığı araştırmaya göre denizlere her yıl 12 milyon ton plastik atık karışıyor. Bu atıkların yüzde 80’i karadan denize ulaşıyor. Diğer taraftan plastik atıkların sağlık açısından taşıdığı risk oldukça fazla. Vücudumuza nüfuz eden mikro plastikler sağlığımıza zarar veriyor.”

“AKDENİZ’İ EN FAZLA KİRLETEN ÜLKE TÜRKİYE”

A.Ü. Sıfır Atık Topluluğu tarafından hazırlanan videoda ise Akdeniz’de 4 metrekareye 1 atık düştüğü ve Akdeniz’i en fazla kirleten ülkenin Türkiye olduğu belirtildi.

“ATIK DÖNÜŞTÜRÜLMEDİĞİ ZAMAN ATIKTIR”

Yüzde 35’lik atık dönüşümüyle 10 hektarlık ormanın kurtulduğunu kaydeden Türkiye Ormancılar Derneği Üyesi Doç. Dr. Ali Kavgacı da, ormanların dünyanın şemsiyesi olduğunu söyledi. Dünya ölçeğinde her yıl orman alanı azalırken Türkiye’de orman alanlarının arttığını dile getiren Kavgacı, “Orman alanı artıyor ama kaliteli orman alanı artıyor mu? Bununla ilgili verimiz yok. Doğa sisteminin içinde atık olmadığını görüyoruz. Atık, dönüştürülmediği zaman atıktır. Eğer atığı dönüştürürsek sorunu çözmüş oluruz” dedi.

“YILDA 750 MİLYAR DOLAR DEĞERİNDE GIDA ÇÖPE GİDİYOR”

Son olarak konuşma gerçekleştiren Gastronomi Birliği Derneği Başkanı Tunç Uluç ise, artan nüfustan dolayı gıda kıtlığının büyük bir sorun olduğunu, atık ve gıda kirliliğinin herkes tarafından kabul edilen önemli sorunlardan olduğunu söyledi.  Bugün atık üretimi miktarının tehlikeli boyutlara geldiğini ifade eden Uluç, gastronomide atıkların önlenebilmesi için sürdürülebilirlik ve yeşil restoran kavramlarının önemli olduğunu kaydetti. Dünyada üretilen gıdanın 3’te 1’inin çöpe gittiğinin kanıtlandığını hatırlatan Uluç, yapılan akademik çalışmalara göre yılda 750 milyar dolar değerinde gıdanın çöpe gittiğinin hesaplandığını, Birleşmiş Milletlerin ise bu rakamı 1 trilyon dolar civarında saptadığını söyledi.

“İŞLETMELER SIFIR ATIĞA HÜNEZ HAZIR DEĞİL”

Gastronomide sıfır atığın hedefleri olduğunu açıklayan Uluç, “Ama maalesef işletmeler henüz hazır değiller. Sıfır atıkta en büyük görev tüketicilere düşüyor. Tüketiciler olarak bugün belki daha yüksek hesaplar ödeyebiliriz ama çevre felaketinin önlenmesi açısından bugün ödeyeceğimiz hesaplar çok düşük kalacaktır. O yüzden tüketiciler ciddi sorumluluk olmalı ifadelerini kullandı. HABER: YUSUF KATRAĞ