“Boğaçay’da bilime göre hareket edilmeli”

AKSAN’ın Boğaçay ile ilgili görüşlerini Büyükşehir Belediye Başkanı Başdanışmanı Dr. Cem Oğuz’a ileten AKSAN Proje Koordinatörü Orman Yüksek Mühendisi Özer Satılmış Özgüç, “Havza planlaması yaklaşımıyla Boğaçay nehir yönetimi ele alınmalı. Havza bir ekosistem olarak düşünülmeli. Diğer bilimsel disiplinlerle beraber ortak akıl bulunarak uygulanmaya geçilmeli. Konuya bilimsel açıdan bakıp bilimin emrettiği şekilde hareket edilmeli. Bilimden gitmeyen yolun sonu karanlıktır” dedi.

Akdeniz Gençlik Sanat Araştırma ve Eğitim Derneği (AKSAN) Proje Koordinatörü Orman Yüksek Mühendisi Özer Satılmış Özgüç, derneğin Boğaçay ile ilgili görüşünü yansıtan bir yazı yazarak elektronik ortamda Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Başdanışmanı Dr. Cem Oğuz’a iletti. Jeoloji mühendislerinin su kalitesinin bozulması ve taban suyunun tuzlanması ile ilgili görüşlerinin gerçekleşmekte olduğunu ileri süren Özgüç, Boğaçay yanındaki Erdoğan Sitesi yönetimi tarafından bahçe sulaması için kullanılan kuyu suyunun yapılan tahlil neticesinde tuzlu çıkması sebebiyle kullanılamadığının ifade edildiğini iddia etti. Konunun siyasi olarak değerlendirilmemesi gerektiğini belirten Özgüç, “Bilimin emrettiği şekilde hareket edilmelidir” uyarısında bulundu.

“ÇOK BÜYÜK EKSİKLİKLER VAR”

Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Başdanışmanı Dr. Cem Oğuz’a ilettiği yazıya “Günümüzde gerçekleşen çeşitli mega projeler, koruma aleyhine değişen mevzuat, yerleşimlerden günümüze kadar korunmuş havza ve orman alanlarına yayılmasıyla doğal yaşam alanlarının sürdürülebilirliğini tehlikeye sokmuştur” diyerek başlayan Özgüç, “Su havza alanlarının kaynağı olan dereler, kendi havzalarıyla üst sistemleri etkilerler. Doğal yapısıyla; fauna, flora ve insan için bir mekan, beslenme ortamı, su kaynağı, kendine has peyzaj özellikleri ile bir kent kimliği olan dere ve vadiler; kent ve kentli için kentin fiziksel çevre kontrol elemanları olduğu kadar varlığıyla da ekonomik değerdir. ‘Boğaçay taşkın koruma, rüsubat kontrol ve düzenleme yapımı’ amaçlı proje ve uygulamasına inşaat mühendisliği açısından bir söz söylememiz haddimiz değil. Fakat işe ekoloji ve havza ıslahı, diğer bir deyimle Boğaçay nehir havzası yönetimi açısından bakılınca çok büyük eksiklikler var” ifadelerini kullandı.

“HAVZA BÜTÜNCÜL DÜŞÜNÜLMELİ”

“İlk kez 1992 yılında Rio De Janerio'da düzenlenen BM Çevre ve Kalkınma Dünya Zirvesi Konferansında çevre sorunlarına küresel bir yaklaşım getirilmiş ve bu sorunların sosyal ve ekonomik karar verme süreci ile bütünleştirilmesi öngörülmüştür” hatırlatmasında bulunan Özgüç, şunları ifade etti:

 “Havza yönetiminin bazı temel kuralları şunlardır. Havza projesinde havza bütüncül düşünülmelidir. Havza kullanıcılarınca hedefler tam oluşturulmalıdır. Planlamada kritik alanlar belirlenerek buralara öncelik verilmelidir. Çünkü sediment akışı havza geneline göre küçük alanlardan gelir. Havza yönetimi ve planlaması bir grup çalışmasını gerektirir. Rehabilitasyona göre, korumaya yapılan yatırım genelde daha fazla geri kazanım sağlar. Ekonomik geri dönüşleri görmek için önce yakın plan daha sonra ileri aşamalar araştırılmalıdır. Arazi kullanıcısı sorunun tanısında ve çözümünde önemli rol oynar. Havza çalışmalarında beklenen yararlar uzun dönemde oluştuğu için özendirme gereklidir. Havza çalışmalarında sorun analiz, hedef koyma, uygulama, izleme, değerlendirme işlemleri süreklilik arz eder. Gerçekleşebilecek planlama yapılmalıdır, küçük başarı büyük yenilgiden iyidir.”

“BAHÇE SULAMADA ŞEBEKE SUYU KULLANILDIĞI İFADE EDİLİYOR”

Havza planlamasının en önemli parçasını çeşitli amaçlarla doğal kaynakları kullanan insanların oluşturduğuna dikkat çeken Özgüç, “Doğal kaynakların devamlılığını sağlamak, bu kaynakların artan nüfusun gereksinimlerini karşılayabilecek şekilde geliştirmek ve en ekonomik şekilde kullanmak insanlığın en önemli görevlerinden biridir. Bu nedenle önce toplum kültürünün gelişimi sağlanmalı ardından ekonomik faaliyetler bu amaçlar doğrultusunda planlanmalıdır. Havza planlamada öncelikle havza içinde yer alan bölgelerde istenilen ve gerekli olan plan hedefleri tespit edilmelidir. Örneğin: İçme suyu kaynaklarının uzun vadede güvence altına alınması, su ihtiyacını karşılamak, su kaynaklarının verimliliğini artırmak. Oysaki Antalya Jeoloji Mühendisleri Boğaçay çalışma gurubu değerlendirme raporunda deniz suyunun içeri alınması ile içme suyu kalitesinin bozulacağı ve tuzlanacağı söylenmiştir. Bu da bugün az da olsa kendini göstermiş. Çay kenarında Erdoğan Konutları yöneticileri bahçelerini suladıkları kuyu suyunun tuzlanması sebebiyle bahçe sulamada şebeke suyunu kullandıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca burada gözden kaçan bir konu da taban suyunun tuzlanması kohezyonla tuzun toprak yüzüne çıkarak toprak tuzlanacağından bitki yetişmesine engel olacaktır” açıklamasında bulundu.

“ORTAK AKIL UYGULANMALI”

Boğaçayı’nın fauna ve flora olarak da değerlendirilmesi, kuş konaklama ve üreme alanları ile balık beslenme ve üreme alanlarının tahrip edilmemesi gerektiğine de dikkat çeken Özgüç, Boğaçayı’nda yapılması gerekenleri şöyle özetledi:

“Havza Amenajmanı diğer bir tabirle Havza planlaması yaklaşımıyla Boğaçay nehir yönetimi ele alınmalı. Havza bir ekosistem olarak düşünülmelidir. Diğer bilimsel disiplinlerle beraber ortak akıl bulunarak uygulanmaya geçilmelidir. Boğaçay Nehir Yönetim Planı için Türkiye’deki çeşitli kuruluşlardan sosyal sorumluluk projeleri çerçevesinde kaynak bulunabilir. Uygulama içinde JICA ve AB’den kredi temin edilebilir.” HABER: YUSUF KATRAĞ