“Gençlerin yüzde 1’i okuma yazma bilmiyor”

23 Kasım 2015 tarihinde kurulan Antalya Kadın Müzesi’nin 3’ncü kuruluş yıldönümü, Antalya Tanıtım Vakfı (ATAV) Başkanı Yeliz Gül Ege moderatörlüğünde ‘Açılın Gençler Geliyor’ kitabının yazarı gazeteci Yazar Fatoş Karahasan’ın konuşmacı olduğu bir söyleşiyle kutlandı. “Gençliğimizin filtresiz bir portresi” konulu söyleşi dün Antalya Kültür Merkezi (AKM) Perge salonunda gerçekleştirildi. Söyleşiye Antalya Vali Yardımcısı Nurettin Ateş ve Konyaaltı Belediye Başkan Yardımcısı Cansel Tuncer de katıldı. ATAV Başkanı Ege, Antalya Kadın Müzesi’nin çalışmalarıyla ilgili bilgiler aktarırken, Karahasan ise Türk gençliğinin portresini ortaya koydu. Söyleşinin ardından kadın müzesi logolu pasta kesildi.

“SANAL BİR MÜZE”

ATAV Başkanı Yeliz Gül Ege, Antalya Kadın Müzesi’nin 3 yıllık süreçte gerçekleştirdiği etkinlikler hakkında bilgiler verdi. Kendilerine müzenin nerede olduğunun sorulduğunu belirten Ege, “Hâlâ bana müzeniz nerede diye soranlar oluyor. Antalya Kadın Müzesi, hiç yerinizden kımıldamadan cep telefonunuzdan, bilgisayarınızdan girerek başarılı kadınların hikayelerini okuyup, sergileri gezebileceğiniz bir dijital müzedir. Antalya’da ilkleri başarmış 42’den fazla kadınla yapılan röportajlar var. Biz bu kadınlara yaşarken değer veriyor, onları ölümsüzleştiriyoruz” dedi. Dünya genelinde 80’i aşkın kadın müzesi olduğunu bildiren Ege, 18 sanal müze içerisinden Antalya Kadın Müzesi’nin 13’ncü olduğunu belirtti. Yakın zamanda hayata geçecek olan ‘Antalya’nın Kadınları ve Tanrıçaları Roma Çağı Saç Tasarımları Projesi’ hakkında da bilgiler aktaran Ege, dünyada ilk olarak antik çağda yaşamış kadın başlarının gerçek saçlarla modellenerek sergileneceğini kaydetti.

“GENÇLERİN YÜZDE 1’İ OKUMA YAZMA BİLMİYOR”

Türkiye’de 12 milyon genç nüfus olduğuna işaret eden gazeteci yazar Fatoş Karahasan ise, genç nüfusla övünülmesine rağmen onlara çok fazla imkan sağlanmadığını söyledi. 15-24 yaş arası 15 ilden 2 bin gençle yüz yüze konuşmayla gerçekleştirilen bir araştırmanın verilerini aktaran Karahasan, araştırmada yüzde 1’inin okuma yazma bilmediğinin ortaya çıktığını belirtti. Sadece okuyanların oranının yüzde 43 olduğunu kaydeden Karahasan, çalışanların oranının yüzde 22, çalışmayıp okumayanların oranın ise yüzde 23 olduğunu söyledi. Karahasan, çalışmayıp okumayanların da yüzde 33’ünün kadın, yüzde 13’ünün erkek olduğuna dikkat çekerek, “Genç kızlarımız yavaş yavaş okuldan ve çalışma hayatından uzaklaşıyorlar. Bu geleceğimizin en büyük sorunlarından birisi” dedi.

“ROL MODELLERİ AİLELER”

Gençlerin en önemli rol modellerinin aileler olduğunu ifade eden Karahasan, “Kızlar için anneler, erkekler için babalar son derece kritik. Adeta anne babalarının kopyaları olarak yetişiyorlar. Yüzde 78’i aile menfaatinin önemli olduğunu söylüyor. Güneydoğu’ya gidildiğinde benim menfaatim daha önemli diyenler var” diye konuştu.

“AİLENİN SUNDUĞU KONFORDAN MEMNUNLAR”

Yüzde 9’unun annesinin çalıştığını belirterek genellikle çalışmayan annelerin çocukları olduğunu kaydeden Karahasan, şunları dile getirdi:

“Yüzde 78’inin annesi hiç çalışmamış. Dolayısıyla çalışmasam da sorun değil diye bakıyorlar. En önemli sorunumuz ailenin sunduğu konfordan çok memnunlar. Bu ülkenin biraz zararına gibi görünüyor. Onları bir tür hazırcılığa alıştırmış durumdayız. Bu da üretimimiz açısından en büyük tehlike. Ekonomi aşılır, siyaset çözülür ama bu insan kaynağımızın isteksizliğini, anne babanın kanatları altına sığınma duygusunu değiştiremeyiz. Anne baba ilgisiyle büyüdüler, çok hırpalanmadılar. En yoksul aile bile çocuğu için en iyi imkanları verdi ama bu konforun dışına çıkmak zorundalar. Anne babalar da bu konforun dışına çıkmalarındaki sıkıntıları görünce ‘Ah yavrum gel’ diyerek onları tekrar konforuna çekiyor. O kısır döngüyü böyle yaratıyoruz.”

“HER ÇOCUK KENDİ DARACIK ALANI İÇİNDE YAŞIYOR”

Aile içi konuşmalarda da vaktin ne kadar boş geçtiğinin ortaya çıktığına işaret eden Karahasan, “Aile yaşantısı konuşuluyor. Okulda ne yaptın diye soruluyor. Kolu komşu soruluyor, biraz akraba dedikodusu yapılıyor. Kültüre, verime özendiren bir şey yok” dedi. Çocukların kafalarının günlük daracık alanlara hapsedildiğini de söyleyen Karahasan, her çocuğun kendi daracık alanı içerisinde yaşadığını kaydetti.

“HİÇBİR DURUMDA KADINA TOKAT ATILAMAZ”

Araştırmada şiddeti anlayabilmek için hangi durumda kadına tokat atılabilir diye sorulduğunu açıklayan Karahasan, cevabın hiçbir durumda olması gerekirken çocuğu ihmal ederse, kocasıyla tartışırsa, parayı ve zamanı gereksiz harcarsa, kocasıyla cinsel ilişkiye girmeyi reddederse, başka erkeklerle konuşuyorsa, yemeği yakarsa sonuçlarının çıktığına dikkat çekerek hiçbir durumda kadına tokat atılamayacağını vurguladı.

“YÜZDE 77’Sİ HAYALİNDEKİ İŞİ YAPMIYOR”

Yüzde 34’ünün çalıştığını belirten Karahasan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Yüzde 70’i çalıştığım yerden memnunum diyor fakat bu memnuniyet maaşım, sigortam, servisim, çok şükür bir işim var şeklinde. Yüzde 77’si hayalindeki işi yapmadığını belirtiyor. İdeal işin ne diye soruluyor, özel sektör, kamu deniyor. Yüzde 4’ü çalışmak istemiyor. Yüzde 45’i işinde kendini güvencede hissetmediğini belirtiyor. Nedir sorunların dendiğinde ‘Düşük ödeme, saatler uzun, iş yükü’ diyorlar. Çok fazla çalışmak istemiyorlar. Üstler tarafından kötü muameleye maruz olmak acıklı taraf. Biz yetişkinler her şeyi çocuklara yüklüyoruz. Görevimizi tam yapmıyoruz. Ürün oysa yetişkinler kendine bakmalı. Herkes çocukları suçluyor, biz neyi yanlış yaptık diye bakmamız lazım. Her ikisinden birisi önümüzdeki yıllarda ben bu işte olmayacağım diyor. Batı’da geleceğin mesleği olarak Mars’taki koloniye hazırlık yapılırken bizimki doktor, mühendis, kamu istiyor. Bizim çocuklarla Amerika, Avrupa ve Çin’deki çocuklar nasıl mücadele edecek? Kritik nokta bu.”

“PORNO SEYRETTİKLERİ İÇİN ŞİDDET TIRMANIYOR”

Gençlerin temizlikle ilgili problemleri olduğunu belirterek çürük dişin ileride çok büyük problem olacağını kaydeden Karahasan, gençlerin cinsellikle ilgili eğitim almadıklarına işaret etti. Erkeklerin porno seyrettikleri için şiddetin tırmandığını söyleyen Karahasan, “Bu konuşmadığımız, Müslüman toplumuz diye bastırdığımız bir şey ama büyük bir sorun olarak çıkacak karşımıza. Kız çocuklarını eğitmek açısından özellikle kadınlara büyük rol düşüyor” diye konuştu.

“ÇOK SİGARA İÇİYORLAR”

Gençlerin alkol kullanmamalarına rağmen çok sigara içtiklerini belirten Karahasan, her 3 gençten 1’inin sigara içtiğini kaydederek sigara içme yaşının 16’ya kadar düştüğünü ifade etti. Gençlerin spor yapmadıklarını söyleyerek sağlıklı yaşamın umurlarında olmadığını dile getiren Karahasan, obezite artışının en çok Türkiye’de olduğuna işaret etti.

“TANIMADIĞI İNSANLARA GÜVENMİYORLAR”

En önemli sorunlardan birisinin de gençlerin tanımadıkları insanlara güvenmemeleri olduğunu belirten Karahasan, “Her 10 gençten 8’i tanımadığı insana güvenmiyor. İskandinav ülkelerinde tanımadığı insanlara güven çok yüksek. Antalya, insanların birbirine daha çok güvendiği bir şehir. İstanbul gibi metropollerde daha zor” ifadelerini kullandı. Karahasan, gençlerin yüzde 10’unun kendisini mutsuz hissettiğine, yüzde 9’unun da intihar etmeyi düşündüğüne de dikkat çekti.

“ÜLKEMİZ İÇİN ACI”

Gençlerin sosyal yaşamına ilişkin verilere de yer veren Karahasan, “AVM gezen, çetleşen, kafede oturup kahve içen bir genç kitle ülkemiz için çok acı” dedi.

“GÜNDE 6 SAATİ EKRAN BAŞINDA GEÇİRİYORLAR”

Gençlerin günde ortalama 3 saat televizyon izlediklerini açıklayan Karahasan, yüzde 95’inin telefonunun olduğunu ve 6 saati ekran başında internette geçirdiklerini kaydetti.

“YAPAY ZEKA KONUSUNDA BİLGİ SAHİBİ DEĞİLLER”

Gençlerin yapay zeka konusunda da çok geride olduğuna işaret eden Karahasan, her 3 gençten 1’inin yapay zeka ve sanal gerçekliği duyduğunu, bunu duyanların sadece 30’unun konuyla ilgili bilgi sahibi olduğunu kaydetti.

“EN BÜYÜK EKSİKLİKLERİ DENEYİMLERİNİN OLMAMASI”

Gençlerin siyasetle ilgilenmediğini de ifade eden Karahasan, şunları söyledi:

“Türkiye’de yaşamaktan memnun olmaları güzel. Ülkelerini seviyorlar. Yüzde 95’inin pasaportu yok. Yüzde 90’ı dil bilmiyor. Yüzde 1’i tatil için yurt dışına çıkmış. Hepsinin fikri var ama deneyimi yok. En büyük eksiklikleri bu. Yurt dışına gitmek istemiyorlar ama dönmemek üzere yurt dışına gitmek istiyorum diyen yüzde 6 var. Gündemi sosyal medyadan takip ediyorlar. Çok azı gazete okuyor. STK’larla ilgilenmiyorlar.”

“HER ŞEYİ BİLİYORLAR”

“Her şeyi biliyorlar ama değiştirecek güçleri olmadığını kabullenmiş durumdalar” diyen Karahasan, ülkenin sorunları olarak ekonomi, eğitim ve etnik sorunları gördüklerini kaydetti.

“SURİYELİ KONUSUNDA KAFALARI KARIŞIK”

Suriyeliler konusunda gençlerin kafalarının karışık olduğunu da dile getiren Karahasan, Suriye sorununun kendileri için önemli olduğunun farkında olduklarını söyledi.

“ELLERİNDEN TUTMAK HEPİMİZİN GÖREVİ”

Son olarak gençlere umut vermek, yardımcı olmak gerektiğini vurgulayan Karahasan, “Bu çocukların ellerinden tutmak hepimizin görevi. Bir kariyer çizgisi göstermeliyiz. Girişimci olarak yetiştirmeli, üretime yönlendirmeliyiz” dedi.

PASTA KESİLDİ

Sunumların ardından söyleşi soru cevap şeklinde devam etti. Söyleşi sonunda Antalya Kadın Müzesi’nin 3’ncü kuruluş yıldönümü için hep birlikte pasta kesildi. HABER: YUSUF KATRAĞ