“2023 sıra dışı bir yıl olacaktır”

2023 yılına ilişkin öngörülerde bulunan ATB Başkanı Ali Çandır, “Hem küresel ölçekte hem de ülkemiz ve kentimiz için sıra dışı bir yıl olacaktır. Risk iştahının azaldığı, ticaretin zorlandığı ve ekonomilerin ivme kaybettiği bir yıl bizleri beklemektedir. Tüm bu öngörülere rağmen Antalya’nın turizm, ticaret ve tarımsal gücü, bizleri ortalama üzerinde bir performans göstermeye yönlendirmekte” dedi.

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Aralık ayı Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında gerçekleştirildi. Toplantının açılışını gerçekleştiren Meclis Başkanı Ekinci, acısıyla ve tatlısıyla bir yılın daha geride bırakıldığını belirterek, Borsa meclisine, yönetim kuruluna, meslek komitelerine, kurullarına, personele hizmetlerinden dolayı teşekkür etti. ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır ise, gündeme ve ekonomiye ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Toplantıda 2023 yılı bütçesi 25 milyon lira olarak oy birliğiyle onaylanırken, yeni aidat ücretleri de belli oldu.

“İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE BAĞLI OLARAK AFET OLAYLARI ARTTI”

Geçtiğimiz günlerde yaşanan aşırı yağışlar sonrası Kumluca, Finike ve Demre’de meydana gelen sel afetinin bölgede özelliklede tarımda zararlara neden olduğunu belirten Çandır, “Zarar gören üreticilerimize, ticaret erbabımıza ve vatandaşlarımıza geçmiş olsun diyor, devletimizin üreticilerimizin mağduriyetlerini gidereceğine inanıyorum. Son dönemde iklim değişikliğine bağlı hortum ve sel gibi afet olaylarının arttığını gözlemliyoruz. Artan sel afetlerini ve afetler sonrası oluşan maliyetleri önlemenin yolu, bilgiye dayalı kamusal alt yapı hamlesinden geçmektedir. Kamunun altyapıda yapacağı yatırımlar, afetlerin olumsuz etkisini azaltacaktır” dedi.

“ÜLKE ORTALAMASININ ÜZERİNDEYİZ”

Antalya’nın 2022 yılını ülke ortalamasının üzerinde bir performansla geçirdiğini söyleyen Çandır, “Turizm odaklı hizmet sektörü, bu gelişmede önemli rol oynadı. Tarım ve ticaret sektörleri ise reel olarak 2021 yılının gerisinde kaldı. Üretim miktarlarında artışlar olsa bile fiyat-maliyet ilişkisi üretici ve ticaret erbaplarının aleyhine çalıştı. Diğer taraftan üretim ve ticaret performansımızda bizleri en çok zorlayan konulardan biri krediye erişim oldu. Nitekim Antalya’da kredi kullanımındaki ortalama artış, ülkemiz genelinin altında kaldı. Özellikle öz sermaye zafiyeti bulunan işletmelerin faaliyetleri zorunlu olarak sınırlandı. Geçtiğimiz günlerde açıklanan 200 milyar liralık yeni Kredi Garanti Fonu (KGF) kredisini, 2023 yılı için olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.

TARIMA DİKKAT ÇEKTİ

Tarım sektörünün ülkemiz genelindeki ilk üç çeyrekteki büyüme performansının, yıl boyunca ne kadar zorlanıldığının bir göstergesi olduğunu kaydeden Çandır, şunları söyledi:

“Birinci çeyrekteki yüzde eksi 2.4’lük küçülmenin ardından ikinci çeyrekte de yüzde eksi 2.3 küçülme ilan edilince, umutlarımız yılın ikinci yarısına kalmıştı. Nitekim son açıklanan üçüncü çeyrek büyümemiz yüzde 1.1 olurken, dördüncü çeyrekte de benzer düzeyde bir reel büyüme bekliyoruz. Antalya tarımı, 2022 yılında üretim miktarı olarak 2021 yılından daha iyi bir yıl geçirdi. Gerek meslek komitelerimizden, gerek sahadaki çalışmalarımızdan bu artışı teyit edebiliyoruz. Ancak maliyetlerimizin aşırı artışına karşılık fiyatlarımızda benzer bir artış olmayınca, miktardaki artışa uygun bir kazanç sağlanamadı. Bu durumu, tarımsal girdi fiyatları ile tarımsal üretici fiyatları arasındaki aleyhimize açılan makastan da gözleyebiliyoruz. Benzer şekilde tarımsal ihracat rakamlarımız da mütevazi artışlar kaydetti. Bu durum sadece ekonomik nedenlerden olmadı, ekonomi dışı faktörler de burada etkili oldu.”

“2023 SIRA DIŞI BİR YIL OLACAKTIR”

“2023 yılı, hem küresel ölçekte hem de ülkemiz ve kentimiz için sıra dışı bir yıl olacaktır” diyerek yeni yıla ilişkin öngörülerde bulunan Çandır, “ Risk iştahının azaldığı, ticaretin zorlandığı ve ekonomilerin ivme kaybettiği bir yıl bizleri beklemektedir. Tüm bu öngörülere rağmen Antalya’nın turizm, ticaret ve tarımsal gücü, bizleri ortalama üzerinde bir performans göstermeye yönlendirmektedir. 2023 yılı, her şeyden önce Cumhuriyetimizin 100’üncü yılıdır. Asırlık Cumhuriyetimizi gelecek nesillerimize zengin ve çağdaş bir düzeyde teslim etme azmimiz asla değişmeyecektir. 2023 yılı, Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı olması nedeniyle hepimiz için çok önemli bir yıldır. Borsa olarak, kentimiz, sektörümüz ve üyelerimizin sorunlarına hassasiyetle yaklaşmaya ve özveriyle çalışmaya devam edeceğiz. 2023 yılının, üyelerimiz, üreticilerimiz ve tüm insanlık için sağlıklı, huzurlu ve bereketli bir yıl olmasını diliyorum. Vazonuzdan çiçek, kalbinizden sevgi eksik olmasın” diye konuştu.

“PRİMLERLE VERGİ MALİYETLERİNİN EN AZ YÜZDE 75’İNİN KAMU TARAFINDAN KARŞILANMASINI İSTİYORUZ”

Anadolu insanının zenginliğini bankadaki parayla ya da üzerine tapulu mallarla değil, yanında çalışan, birlikte ürettiği kişilerin sayısıyla ölçtüğünü ve bununla övündüğünü vurgulayan Çandır, konuşmasına şöyle devam etti:

“Ancak artan girdi maliyetleri, ardından da açıklanan asgari ücret üzerindeki prim ve vergi yükleri, tarım sektöründe iş yapan insanları diğer sektörlere oranla ilave olarak zorlayacaktır. Tarım sektöründeki iş gücü probleminin azaltılması, kırdan kente göçün engellenmesi ve üretimin arttırılması için; işçi ve işveren tarafından ödenen SGK ve BAĞ-KUR primleri ile vergilerin maliyetlerinin en az yüzde 75’inin kamu tarafından karşılanmasını talep ediyoruz. Kamunun bu maliyete katlanması durumunda tarımda kendi adına ya da başkası adına, sürekli veya dönemsel çalışan kayıtlılık oranı hızla artacaktır. Hatta öyle ki, devlet bu durumdan daha karlı çıkacak ve kısa sürede şimdikinden daha fazla gelir elde edecektir. İşverenin üzerindeki yükü, rekabetçi bir düzeyde tutmak ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğine katkıda bulunmak için kamunun zaman kaybetmeden bu konuyu gündemine alması şarttır. Aksi halde yakın gelecekte tarımsal yatırım yapmak da, üretmek de hayal olacaktır. Kamunun gündemine almasını istediğimiz diğer konular ise, bölgesel asgari ücret ve çalışanların gelir vergisi dilimlerinin yeniden düzenlenmesidir.”

“SUSAMDAKİ SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNÜN TAKİPÇİSİ OLACAĞIZ”

Konuşmasında Borsa olarak gerçekleştirdikleri bazı çalışmalardan bahsederek geçtiğimiz hafta susam konusunda faaliyet gösteren üyelerle, kamu kurum ve kuruluşlardan temsilciler ve akademisyenlerin katılımıyla sektörel analiz toplantısı düzenlediklerini hatırlatan Çandır, toplantı sonrası hazırlanan raporda, sorunlara çözüm önerileri yazılarak, toplantı katılımcıları ve ilgili kurumlarla paylaşıldığını belirtti ve Borsa yönetimi olarak susamdaki sorunların çözümünün takipçisi olacaklarının altını çizdi.

BÜTÇEDE YÜZDE 61 ARTIŞ

2022 yılında gerçekleşen Borsa işlem hacminin, yüzde 120 artışla yaklaşık 11 Milyar TL’ye yükseldiğini bildiren Çandır, “Denk bütçe esasına göre hazırladığımız 2023 yılı bütçemizi ise gerçekleşen bütçemize göre yüzde 61’lik artışla 25 Milyon TL olarak öngörmekteyiz. Bütçemizin üyelerimize ve sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum” dedi.

BÜTÇE OY BİRLİĞİYLE ONAYLANDI

Konuşmaların ardından ATB’nin 2023 yılı bütçe taslağı, meclisin onayına sunuldu. 25 milyon liralık 2023 yılı bütçesi oy birliğiyle meclisten onay aldı. Ardından 2023 yılında uygulanacak kayıt ücreti, yıllık aidat tarifesi, hizmetler karşılığında alınacak ücretler tarifesi meclis üyelerinin onayına sunuldu. Derecelerine göre 1300 ila 1050 lira arasında değişen aidat ücretleri meclis üyeleri tarafından oy birliğiyle onaylanırken Başkan Ali Çandır, hiçbir zaman üyelerin giderlerini artırmak istemediklerinin altını çizdi. Kanunen brüt asgari ücretin yüzde 10’undan aşağı olmaması gibi bir madde olduğuna işaret eden Çandır, “Geçtiğimiz yıl 500 lira olarak uyguladığımız, Temmuz ayında asgari ücretin yenilenmesiyle 690 liraya çıkarmamız gereken kayıt ücretini çıkarmadık. Dolayısıyla 500 liralık rakam şimdi 1050 liraya geldi. Asgari ücretin en az limitini dikkate almak ve kanun gereği bu zamları yapmak zorundayız. Biliyorsunuz göreve geldiğimizde binde 2 olan tescil ücretini binde 1’e düşürerek üyelerimizin masrafını minimuma indirmeye gayret ettik” şeklinde konuştu.

SEKTÖRLERİYLE İLGİLİ DEĞERLENDİRME YAPTILAR

Toplantıda meclis üyeleri sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Üyeler, asgari ücret, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ve ihracat konularında da görüşlerini dile getirdi. HABER: YUSUF KATRAĞ