Çetin'den asgari ücret değerlendirmesi

Bugünkü asgari ücretle kimsenin geçinmesinin mümkün olmadığına dikkat çeken ATSO Başkanı Davut Çetin, asgari ücretin artırılması gerektiğini vurguladı. Ülkedeki yüksek enflasyona işaret eden Çetin, "Asgari ücreti yüzde 30 artırsak 6 ay sonra yine eriyecek. Kaç para verirseniz verin bu enflasyon olduğu sürece hiçbir işe yaramayacak. Nasıl çözülecek bilmiyorum" dedi. Asgari ücretle birlikte işverenin maliyetinin arttığının da altını çizen Çetin, asgari ücret üzerindeki yüklerin alınması gerektiğini belirterek İşsizlik Fonu'na işaret etti.

Antalya Genç İş İnsanları Derneği (ANTGİAD) üyeleri, hafta sonu düzenledikleri üye toplandısında Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Davut Çetin'i konuk etti. Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ANSİAD) Başkanı Akın Akıncı'nın da katıldığı toplantıda genç iş insanlarına "Pandemi Döneminde Ekonomi ve Antalya Ekonomisini 2022'de neler bekliyor" konulu sunum gerçekleştiren Çetin, ülke ve kent gündemine ilişkin önemli konulara değindi. Pandemi nedeniyle ağır yara alan Antalya ekonomisinin toparlanmaya çalıştığını belirten Çetin, işsizlikten gençlerin iş beğenmemesine, mesleki eğitimden asgari ücret ve EXPO alanına kadar bir çok konuda değerlendirmelerde bulunarak ATSO faaliyetleri hakkında da bilgi verdi.

"ANTALYA'NIN DİNAMİKLERİYLE PROJELER ÜRETİYORUZ"

Toplantının açılışını gerçekleştiren ANTGİAD Başkanı Osman Sert, 2020 yılının Ocak ayından bu yanadır görevde olduklarını hatırlatarak yaptıkları çalışmalarla ilgili bilgiler aktardı. ANTGİAD ailesinin daima ilerleyerek projeler üretmeye çalıştığının altını çizen Sert, "Projelerimizi Antalya'nın yerel dinamikleriyle birlikte ve bir paydaş olarak üretip, Antalya'ya katma değer yaratıp ve şehrin ekonomisine katkı sağlayan bir yapı içerisinde üyelerimizle beraber hep birlikte üretiyoruz" dedi.

EKŞİLİ'YE GENÇLİK KÜTÜPHANESİ

ATSO ile birlikte projeler gerçekleştirdiklerine de dikkat çekerek, ATSO'nun şehre değer katan projelerde ANTGİAD'ı da yanında görmesinden mutluluk duyduklarını belirten Sert, Kepez'de kurdukları Gençlik Kütüphanesi'nden çok güzel geri bildirimler aldıklarını kaydetti. Antalyaspor ile Ekşili Mahallesi'nde kurulacak ikinci kütüphanenin mimari çalışmalarının bitmek üzere olduğunu ifade eden Sert, Antalyaspor-ANTGİAD Genlik Kütüphanesi'ni en kısa sürede Ekşili Mahallesi'nde hayata geçireceklerini bildirdi.

"GENÇLERİN VİZYONUNDAN FAYDALANACAĞIZ"

Genç işsizliğini önemsediklerini vurgulayarak yakın zamanda Akdeniz Üniversitesi ile birlikte ikinci gençlik zirvesini düzenlemeyi planladıklarını açıklayan Sert, “Öğrenci topluluklarıyla ilişkilerimizi daha da sıklaştırdık. Onları kamu kurumlarının kapısında iş bekleyen veya özel sektörde iş bekleyen değil, yaratıcı fikirleriyle girişimci olmalarını teşvik edecek çalışmalar yapıyoruz. Gençlik zirvesiyle onlara yardımcı olacak, vizyonlarından faydalanacağız" diye konuştu.

"ÜRETTİKLERİMİZLE GÜNDEME GELİYORUZ"

Antalya ekonomisinin pandemi sürecinde yüzde 15 küçüldüğüne dikkat çeken Sert, "Böyle bir ortamda ANTGİAD, ürettiği projelerle, ürettikleriyle gündeme gelmeye devam ediyor. 2020 yılında görevi devraldığımızdan bugüne kadar 40'a yakın yeni paydaşımız aramıza katıldı. Bazılarını belli kriterler nedeniyle aramıza alamıyoruz" açıklamasında bulundu.

"PSİKOLOJİ BOZULDU, EKONOMİ ÇÖKTÜ"

Hem turizm hem de ticaret açısından 2019 yılının Antalya için en iyi yıllardan biriyken pandemi nedeniyle 2020'ye geldiğinde bıçak gibi kesildiğini, ticaretin düştüğünü ve psikolojinin bozulduğunu dile getiren ATSO Başkanı Davut Çetin ise, “Psikoloji bozulunca her şey bitiyor. Biranda ekonomi çöktü. 2020 yılında Antalya ekonomisi yüzde 13 küçüldü" dedi.

"ANTALYA KENDİNİ TOPARLAMAYA ÇALIŞIYOR"

"2019'da çok iyiyken, 2020'de çok ciddi düşüş yaşadık" diyen Çetin, “Türkiye yüzde 1.8 büyürken, biz yüzde 13 küçüldük. Yani Türkiye'den yüzde 15 eksi anlamında ayrıştık. Antalya'ya farklı, il bazında ve sektörel destekler verilmesini her toplantıda anlattım. Maalesef farklı destek alamadık. Pandemide en büyük yarayı alan il Antalya. Hala kendini toparlamaya çalışıyor. Bugün itibariyle turist sayısında 8.7 milyondayız ama hala 2019'un yüzde 60'ındayız. Yaklaşık 13-14 milyon ziyaretçi kaybımız var. Bu da net gelirden Antalya'nın 5 milyar dolar kaybı var demektir" ifadelerini kullandı.

"ANTALYA, RAKİPLERİNE GÖRE TURİZMDE ÇOK İYİ"

Antalya'nın 2020 yılında 3 buçuk milyon turist ağırladığını hatırlatan Çetin, "O bile beklenmiyordu. Turizm açısından Antalya, rakiplerimize göre son iki yılı çok iyi geçirdi. Her ne kadar düşsek de rakip destinasyonlarımız bizden çok daha geride. Barselona, bu sene 5-6 milyonlarda, çok ciddi düşüş var. Biz Türkiye ve Antalya olarak çok iyiyiz. Antalya olarak Türkiye ortalamasında da iyiyiz" dedi.

"İHRACATTA CİDDİ BİR YÜKSELİŞ VAR"

Pandemi nedeniyle tedarik zincirinin kırılması ve Uzakdoğu'dan mal gelememesinden dolayı ihracatta ciddi bir yükseliş olduğunu kaydeden Çetin, "Avrupa'ya yakınlığımızdan dolayı ihracat bir miktar yükseldi ama kapasiteler yükselip, Çin de açılınca yine sıkıntılar başlayabilir. Biraz daha dikkatli ve planlı gitmemiz lazım" diye uyardı.

"KONUT SATIŞLARI, ANTALYA EKONOMİSİNE DESTEK VERİYOR"

Antalya ekonomisine konut satışlarının da ciddi katkısı olduğunu belirten Çetin, "Yıl sonuna kadar 60 bin civarında konut satmış olacağız. Bunun yüzde 20'si yabancıya satış. Tarım, turizm kadar konut satışları da kent ekonomisine destek vermeye başladı. Türkiye'ye her yıl 1 milyon konut lazım. 2019'da 1 milyon 300 bin konut vardı. 2020'de 1 milyonun üzerinde satış oldu. Bu sene ruhsat almış 328 bin planlı konut yapılacak. 1 milyon konuta ihtiyaç var" açıklamasında bulundu.

"KAPANABİLİRİZ" UYARISI

Önümüzdeki dönemde pandeminin nasıl bir durum alacağının bilinmediğini belirten Çetin, Avrupa'da bazı ülkelerde yeniden kapanmaların başladığına işaret ederek, “Bu kapanmalar bir kaç ay sonra Türkiye'ye geliyor. Bu demek ki biz, Aralık-Ocak aylarında bir kriz daha yaşayacağız. Tahminim geçtiğimiz krizler gibi ciddi bir kapanma olmaz. Hem aşının yayılmasıyla hem de tedbirlerle bir miktar daha kurtarırız ama belli sektörlerde bir kapanma bekliyorum. Tedbiri ve aşılanmayı biraz bıraktık. Şuanda pandemide hem vefat hem de vakada beşinci sıradayız. Bunlar önemli rakamlar" uyarısında bulundu.

"ENFLASYON ÇOK YÜKSEK, BÜYÜMENİN NEDENİ BAZ ETKİSİ"

Türkiye'deki enflasyonun çok yüksek olduğunun altını çizen Çetin, "Bu bizim açımızdan çok ciddi krizdir. Türkiye'deki yüksek büyümenin nedeni 2018-2019'un baz etkisidir. Son dönemde dünyadaki tedarik zincirinde bir kırılma var. Global krizler de bizi etkilemeye başladı. İstihdam krizi, işçi bulamama sorunu dünyada da var" ifadelerini kullandı.

"GENÇLER DAHA RAHAT İŞLER ARIYOR"

Z kuşağı denilen gençlerin daha rahat iş peşinde koştuklarına işaret eden Çetin, "Part time çalışmak, oturup sosyal medyada bir şeyler kazanmak, coin gibi şeylerden daha rahat para kazanmak istiyorlar. Dünyada da bu tip gelirlerden para elde etme gençlerde çok fazla. Bu bizim açımızdan ciddi bir risk" dedi.

"İŞ ARAYANLARLA, İŞÇİ ARAYANLARI ÇAKIŞTIRAMIYORUZ"

Batı Akdeniz Geliştirme Vakfı (BAGEV) Başkanı olduğunu da hatırlatarak işsizliğin ciddi problem olduğunu vurgulayan Çetin, şunları söyledi:

"BAGEV kariyer ofisi havuzunda 16 bin 600 tane iş arayan var. Bunların yüzde 80-90'ı üniversite mezunu. 2 bin 650 tane de işçi arayan var. Bu 16 bin 600'le, 2 bin 600'ü bir türlü çakıştıramıyoruz. Kendi şirketime şoför lazımdı, 16 bin 600'ün içinden 4 tane şoför çıktı. Bir tanesini işe aldım, ertesi gün işi bıraktı. Çalışan şoförlere 4 bin 500 lira maaş veriyoruz, o gün işten çıkana 4 bin lira teklif etmişiz. Önceden bunlar asgari ücretle çalışan kesimdi."

MESLEK LİSELERİNİN ÖNEMİNE DİKKAT ÇEKTİ

Geçtiğimiz günlerde yaptığı 4-6 bin TL'ye çalışacak motokurye bulunamadığı yönündeki açıklamasını hatırlatan Çetin, “Şuanda 4- 6 bin TL arasında maaşla çalışacak motokurye bulmak çok zor. Biri yazmış, 4 bin 500 lira alıyorum, senin 6 bin lira değin iş nerede? diye. İstanbul'dan biri yazmış 8 bin 800 lira kazanıyorum ama bahşişlerle demiş. Bir tarafta da 3 bin 500 liraya iş arayan 16 bin üniversite mezunu arkadaşımız var. Bunları nasıl düzeltiriz bilmiyorum" dedi. Meslek liselerinin önemine dikkat çekerek, kendi mezun oldukları bölümde olmak kaydıyla meslek okulu mezunlarına asgari ücretin yüzde 20 fazlası maaş vermeye hazır olduklarını bildiren Çetin, vasıfsız işçiye bile şu an 3 bin 500 - 4 bin lira verildiğini söyledi. Meslek lisesi mezunlarına her zaman daha yüksek maaş vermeye hazır olduklarını tekrarlayan Çetin, mesleki liselerden mezun olanların biraz daha kalifiye olduğunun hissettirilmesi gerektiğini vurguladı.

"OKULLARI İHTİSASLAŞTIRMALIYIZ"

Almanya'da mesleki lise mezununun yüzde 75 iken Türkiye'de yüzde 40 olan meslek lisesi mezununun yarısının da imam hatip mezunu oldunuğu kaydeden Çetin konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Yüzde 20 mesleki eğitimden mezun olan arkadaşımız var. Eğer sanayileşecek, gelişeceksek sayı çok az. Biraz maaşlarını, sosyal statülerini yükseltelim, biraz daha önem vererek meslek liselerini çok değerli hale getirelim. Okulları ihtisaslaştırmamız lazım. Antalya'da 47 meslek lisesinin 12-13'ünde elektrik-elektronik, 8-9'unda motor teknolojileri, 10'unda ahşap işleri var. Okulun birini motor teknolojileri, birini inşaat yapalım. İnşaatın PVC'den tutun demirciliğinden kalıpçılığına, elektrikten su tesisatına kadar bir çok dalı var. Eğer biz bunları ayrı ayrı okullarda eğitirse bu iş olmayacak. Okulları ihtisaslaştırmamız lazım. O okullardan mezun olanları sektör de kesinlikle sahiplenecek."

ASGARİ ÜCRET, MALİYET VE ENFLASYON SARMALI

Çetin, sunumunun ardından genç iş insanlarının sorularını da yanıtladı. Son dönemde sıkça tartışma konusu olan EYT ve asgari ücretle ilgili bir soruya cevap veren Çetin, şunları dile getirdi:

"Hükümet, 3600 ek gösterge, EYT ve asgari ücrete çalışıyor. Hatta EYT biraz geri bırakıldı. EYT, başlı başına konuşulması gereken bir konu. 5 milyon 400 bin EYT var. Yaşa takılanlar emekli edilirse bütçede ne yaparız bilmiyorum. Asgari ücret kesinlikle düzeltilmeli. 2800, 3000 bin lira ile kimsenin geçinmesi mümkün değil ama öbür tarafa döndüğünüzde 500 kişi çalışıyor. 300'ü asgari ücretli, 200'ü asgari ücretin biraz üstünde. Asgari ücreti 3700-3800'e çıkardık. 4000 bin lira alana ne vereceğiz? Onu karşılayabilecek miyiz? Girdi maliyetlerimiz aldı başını gidiyor. Devlet derse ki asgari ücretten vergiyi kaldırıyorum, destek veriyorum amenna. Çünkü bize maliyeti 5 bin liraya yaklaşıyor. Aynı oran fiyatlara yansıyacak. Enflasyon hortlayacak. Bu ülkede yüzde 45 üretici enflasyonu var. Dünyada genellikle işçi ücretleri artarken yiyecek-içecek ve diğer tüketim malzemelerinin fiyatları o kadar artmaz. Bizde önce onlar artıyor, sonra ücret. Yüzde 25-30 enflasyon yaşadık, asgari ücreti yüzde 30 artırsak 6 ay sonra yine eriyecek. Yılbaşından bu zamana kadar tüm fiyatlar yüzde 50 arttı. Düşünün bindiğiniz arabadan evinize, işyerinize kadar hepsinin fiyatı yüzde 50 yükseldi. İşçiye yüzde 25-30 versen ne olur? İş ciddi bir sarmala döndü. Kaç para verirseniz verin bu enflasyon olduğu sürece hiçbir işe yaramayacak. Nasıl çözülecek bilmiyorum."

"İŞSİZLİK FONU'NDAKİ PARAYLA ASGARİ ÜCRETİN ÜZERİNDEKİ YÜKÜN BİR KISMINI ALABİLİRLER"

Asgari ücretin üzerindeki yükün alınması gerektiğini vurgulayan Çetin, "İşsizlik Fonu'nda pandemiden önce 133 milyar lira para vardı. Hükümetin pandemi döneminde bize verdiği en büyük destek kısa çalışma ödeneğidir. Orada şuanda kalan 88 milyar lira para var. 88 milyardan asgari ücretin üzerindeki yüklerin bir kısmını alabilir, destek verebilirler. Asgari ücret elbette artmalıdır. O artarken bizim maliyetlerimiz, diğer işçi ücretlerimiz de artacak" ifadelerini kullandı.

"EXPO ALANI ATIL DURUMDA"

EXPO alanıyla ile ilgili soruyu da cevap veren Çetin, büyük harcamalarla yaptırılan 1 milyon 100 bin metrekarelik EXPO alanında düğün yapıldığını, alanın atıl durumda kaldığını söyledi. “Öyle birşey yaptık ki ne yaptığımızı bizde bilmiyoruz. 6 yıldır 1 milyon 100 bin metrekare EXPO alanı atıl durumda duruyor. İşin en acı yanı, içinde düğün yapıyoruz. Gidin bakın Cumartesi-Pazar günleri düğün var. Böyle bir alanda düğün yapıyoruz düşünün. Elimizde bir EXPO alanı var. 3 sefer gittim Kültür ve Turizm Bakanlığıyla görüştüm. Şuan EXPO’nun özelleştirme hususu Özelleştirme İdaresi’nde, bakımı Tarım ve Orman Bakanlığında, kullanımı Kültür ve Turizm Bakanlığında. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy buranın kullanımı ile ilgili ‘film çevireceğiz burada’ demişti. 10 tane film çevireceksek sorun yok dedim, Antalya’nın tanıtımına katkı sağlar. 1 tane film çevirdik, 250 bin dolara kiraladık ikinci bir film yok. Burayı Film stüdyosuna da çeviremedik" dedi.

"HİÇBİR ÖNGÖRÜ YOK"

EXPO'nun yanıda TİGEM'e ait  alanın bulunduğuna da dikkat çeken Çetin, "TİGEM'in 1 milyon metrekare, 300 bin metrekare de başka bir alan daha var. Burada tarım teknolojilerinin geliştirileceği bir dönüşüm sağlanabilir. İçinde bilişim vadisi de olur. EXPO alanının böyle kalması büyük sıkıntı. En büyük sıkıntı 2013-2014’te yapılırken Fuar bittikten sonra ne olacağını hiç düşünmemişiz. Öngörü yok. Tepe, gölet, kule yapmışız. Gerisi yok. Millet eyfel kulesi yapmış Paris’i seyrediyor. Biz kuleden nereyi seyrediyoruz? Hava açık olursa uzaktan denizi görüyorsunuz. EXPO alanı kumar oynatılan casino olsun diye 4 yıl önce söyledim. 100 dönümlük alan bunun için yetiyor. Şehirde ahlak bozulur dediler. Yav arkadaş Avrupa’nın her yerinde taksiden inip gidiyorsun kimsenin ahlakı bozulmuyor. Madem öyle bir kaygınız var, bir pasaportla girilsin. Türk vatandaşlarını almayalım. Kredi kartı ile oynansın kimse karapara aklamasın. Bizim o turiste ihtiyacımız yok diyorlar ama 1,5 milyon turist gelse 5 milyon turistin turizm tesislerinde bıraktığı parayı bırakır. Bakın Milli Piyango içinde barbut oynatıyorlar. Bahis var her şey var. Hani kumar yasaktı. Güzeloba bölgesinde kumar oynanıyor. Yasak varsa onlara niye yok? Bunda niye yasak var?" şeklinde konuştu. HABER: YUSUF KATRAĞ