"Herkes her işe girememeli"

Tarım sektörünün yaşadığı sıkıntılara dikkat çeken ATB Meclis Başkan Yardımcısı Abdullah İnan, sektöre giren alakasız kişilerin üreticiyi mahvettiğini söyledi. Fiyatlar yükseldiğinde alakasız kişilerin girdikleri sektörü bozduklarını vurgulayan ATB Başkan Vekili Halil Bülbül ise, bu konuda herkesin her işe girememesi gibi bir düzenleme yapılması gerektiğini kaydetti.

Antalya Ticaret Borsası (ATB) meclis üyeleri, sektörleriyle ilgili yaptıkları değerlendirmede yaşanan sıkıntılara dikkat çekti. ATB Meclis Başkan Yardımcısı ve Aromotik Bitkisel Ürünler ile Reçel ve Pekmezciler Meslek Komitesi Üyesi Abdullah İnan, tıbbi aromatik bitki sektöründeki sıkıntılara işaret etti. Geçmişte alakası olmayan kişilerin gül sektörüne girmeleri nedeniyle sıkıntılar yaşandığını hatırlatan İnan, “Genel sıkıntı zaten daha önce gülde yaşadık kekikte de yaşıyoruz. Tarıma, sektörden olmayanların girmesi büyük etki yapıyor. Mesela kekik iyi para ediyor, başka sektörde olan hiç sektörle ilgisi olmayan onun üretimine giriyor. Daha sonra oradaki üreticiyi de mahvediyor. Para kazanamayınca kendisi de sektörden çıkıyor” dedi. Alakasız kişiler nedeniyle sektörlerin bozulmaması gerektiğine dikkat çeken ATB Başkan Vekili Halil Bülbül ise, herkesin her işe girememesi için düzenleme yapılmasını istedi. Fiyatı düşmesine rağmen keçiboynuzuna talepte azalma olduğunu belirten ATB Meclis Üyesi ve Aromotik Bitkisel Ürünler ile Reçel ve Pekmezciler Meslek Komitesi Üyesi Ergin Civan ise, piyasanın düzelmesinin 3-4 yılı bulabileceğini belirtti.

"PİYASANIN DÜZELMESİ 3-4 SENEYİ BULABİLİR"

Keçiboynuzu fiyatında ana etkenin çekirdeği olduğunu belirterek fiyatın çok düştüğüne dikkat çeken Civan, "Çekirdekten elde edilen un, gıda sanayiinde kullanılıyor. Çok büyük kullanıcıları var. Dünya devleri bunu kullanıyor. Son birkaç yılda fiyat aşırı artınca bu devler keçiboynuzu çekirdek ununu formüllerinden ya tamamen çıkardı ya da minumuma indirdi. Onun için uluslararası talepte inanılmaz bir daralma var. Bunun tekrar geri gelmesi en azından 3-4 senelik bir süreç. Tabii bu çok ciddi bir süreç. Tekrardan o formülleri değiştirmeleri lazım. Büyük firmalarda da bu tür değişiklikler çok fazla bürokrasiye takılıyor. Birde maliyet kontrolü açısından fiyatın stabil gideceğine dair ikna olmaları lazım. Onun için 3-4, belki 5 senelik bir süreçten bahsediyoruz. Sadece Türkiye için değil, diğer tüm keçiboynuzu üreticisi İspanya, Fas, İtalya, Portekiz gibi ülkelerde de sürdürülebilir bir üretim. Oralarda kapalı bahçeler de var. Yani üretici 'Ben bundan para kazanamıyorum, meyve veya zeytin ekeyim' diyecek. Dengelenir diye düşünüyorum ama zaman alacak. Bu söylediklerim normal şartlar altında. İklim krizinden, doğal afetlerden dolayı keçiboynuzu çekirdeği yerine kullandıkları ürünlerde bir anormallik olursa her şey biranda değişebilir. Seneye keçiboynuzu çekirdeği yine aranan ürün haline de gelebilir ama normal şartlar altında 3-4 senelik bir dönemde fiyatların üreticiyi pek tatmin etmeyeceği bir sürece bakıyoruz gibi gözüküyor” ifadelerini kullandı.

"ARZ VAR, TALEP ÇOK DÜŞÜK"

Tıbbi aromatik bitki sektöründe sıkıntı olduğunun altını çizen ATB Meclis Başkan Yardımcısı ve Aromotik Bitkisel Ürünler ile Reçel ve Pekmezciler Meslek Komitesi Üyesi Abdullah İnan ise şunları kaydetti:

"Bu dönemde kekik yerlerde sürünüyor. Arz fazlası var. Talep çok düşük. Bir de yabancı otla mücadele var. Keçiboynuzunda da sıkıntı yaşanıyor. Fiyatı 8-10 lira civarında. Geçmişte 7-8 liradan 30-40 liraya çıktığında ürünler daha kalitesiz üretildi. Birde fiyat aşırı yükselince talep başka alternatif ürünlere kaydı. Bundan dolayı talep düşmesi yaşanıyor. Keçiboynuzunu hammadde olarak aldığımız zaman geriye dönüşü en az 1 yıl. Bu yıl alacaksın işleyip stok yapacaksın. Bu 1-2 yıla mal oluyor. Şu an zaten kredi faizleri de çok yüksek. Bugün 10 liraya ürün alsan, otomatik olarak 20-25 liraya mal oluyor. Bu da fiyatların düşmesinde bir etken. Sektördeki sıkıntı inşallah önümüzdeki yılda açılır diye bekliyoruz. Keçiboynuzu çekirdeğindeki sıkıntının 2 yıl düzelmeyeceğini düşünüyorum. Kekikte de aynı şekilde. Birçok müstahsil (üretici) söküyor. Adaçayında üretim yanlış bir tür üzerinde büyüdü. Çok yumuşak olduğu için adaçayını işleyemiyoruz. Az olunca geçmişte iyi fiyatlara satılıyordu ama şuan çoğalınca üreticiler sökerek bağa dönüyor."

"DIŞARIDAN GİRENLER SEKTÖRÜ MAHVEDİYOR"

Sektörle alakası olmadan dışarıdan girenlerin, tarımı mahvettiğini ileri süren İnan, "Sektördeki genel sıkıntı zaten daha önce gülde yaşadık kekikte de yaşıyoruz. Tarıma, sektörden olmayanların girmesi büyük etki yapıyor. Mesela kekik iyi para ediyor, başka sektörde olan hiç tarımla ilgisi olmayan onun üretimine giriyor. Daha sonra oradaki üreticiyi de mahvediyor. Para kazanamayınca kendisi de sektörden çıkıyor. Bunların çekilmesi ama gerçek üreticinin ürüne devam etmesi gerekiyor. Gerçek üreticilerin yılmayıp ürünün arkasında durması lazım. İleride şöyle bir avantajı gelecek fiyatın düşmesinin. Meksika gibi birçok ülke kekik üretimine giriyordu. Şu an onların hepsi çıkacak, ilerde bu bize avantaja dönecek diye tahmin ediyorum” şeklinde konuştu. 

"HERKES HER İŞE GİREMEMELİ"

Sadece para eden bir ürün için sektör dışından tarıma girenlerin tarımdaki tüm sektörlerin sorunu olduğunu kaydeden ATB Başkan Vekili Halil Bülbül ise, "A sektöründe çok ciddi mazisi olan firmaların yanında fiyatlarda oynaklık olursa hemen alakasız insanlar bu işe girip mevcut sektörü bozuyorlar. Bu konuda herkesin her işe girememesi gibi bir düzenleme yapılması gerekiyor" dedi. HABER: YUSUF KATRAĞ