Kayıt dışı istihdamla mücadele hız kesmiyor

Kayıt dışı istihdamı önlemeye yönelik gerçekleştirdikleri çalışmaları anlatan SGK Antalya İl Müdürü Beyazıt Ablay, 9 aylık dönemde çapraz kontrol sistemiyle değerlendirilen 86 bin 598 veride 5 bin 168 kişinin sigortasız çalıştığının tespit edildiğini bildirdi. Ablay, denetmenler tarafından yapılan denetimlerde ise 599 işyerinin kayıt dışı, bin 131 kişinin de sigortasız çalıştığının tespit edildiğini açıkladı.

Antalya Sosyal Güvenlik (SGK) İl Müdürü Beyazıt Ablay, basın toplantısı düzenleyerek sosyal güvenlik bilincini artırmaya ve kayıt dışı istihdamı önlemeye yönelik yürütülen faaliyetler, sosyal güvenlik hakları ve yükümlülükleri, kentteki yabancı çalışanlarla ilgili önemli bilgiler aktardı. Dün sabah İl Müdürlüğü binasında gerçekleştirilen toplantıda kayıt dışı istihdamla mücadelenin altını çizen Ablay, hem çapraz kontrol sistemiyle hem de denetmenler aracılığıyla denetimler gerçekleştirdiklerini açıkladı. Ablay, her iki yöntemle 2022 yılının ilk 9 aylık döneminde toplam 6 bin 299 kişinin sigortasız olarak kayıt dışı çalıştığının tespit edildiğine dikkat çekti.  

“GÜNDE 5 BİN KİŞİYE HİZMET VERİLİYOR”

Antalya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde, 1 milyon 28 bin 294 sigortalıya, 405 bin 147 emekliye, 999 bin 434 bakılmakla yükümlü vatandaşa ve 89 bin 731 işyerine 898 personel ile hizmet vermekte olduklarını bildiren Ablay, yaz aylarında Antalya’ya gelen yerli ve yabancı turistlerle birlikte kent nüfusunun 3-4 kat arttığına dikkat çekti. 11 ilçede kurulu 13 SGK merkeziyle günde yaklaşık 3 bin 500 kişiye, il genelinde 5 bin kişiye hizmet sunduklarını bildiren Ablay, yapılandırma gibi olağanüstü dönemlerde daha fazla kişiye hizmet sunulduğunu söyledi. E-devlet üzerinden 150’den fazla hizmet sunulduğunu da belirten Ablay, vatandaşların genellikle yüz yüze hizmet almayı tercih ettiklerini kaydetti.   

“ANTALYA’DA DİNAMİK BİR İSTİHDAM VAR”

Antalya’da ülke ortalamasının üzerinde bir istihdam yapısı olduğunu belirten Ablay, “Kaç çalışan kaç emekliyi finanse ediyor? Türkiye’de bu oran 1.91 iken, Antalya’da 2.54’tür. Yani Antalya’da 2 buçuk çalışan 1 emekliyi finanse ediyor. Antalya dinamik bir istihdam kapasitesine sahip” dedi.

“TURİZMDE ÇALIŞANLARIN SAYISI ARTTI”

2022 yılı Ağustos ayı itibariyle turizm sektöründe 293 bin kayıtlı çalışanın olduğunu bildiren Ablay, turizmin pik yaptığı 2019 yılında 268 bin olan sayının bu yıl arttığına dikkat çekti.

“130 ÜLKEDEN ÇALIŞAN VAR”

Antalya’daki yabancı çalışanlarla ilgili de veriler paylaşan Ablay, “Kentimizde 130 ülkeden 7 bin 810’u erkek, 13 bin 62’si kadın olmak üzere 20 bin 872 çalışan var” dedi. Antalya’da çalışan yabancılar arasından Kırgızların 4 bin 190 kişiyle ilk sırada yer aldığını belirten Ablay, Rusya Federasyonu’ndan 3 bin 316 kişinin çalıştığını ve sıralamanın Kazakistan, Ukrayna, Endonezya, Almanya, Azerbaycan ve Suriye olarak devam ettiğini kaydetti.

“BİLDİRİLMEYAN YABANCI ÇALIŞANLAR İÇİN MÜEYYİDE UYGULANIYOR”

Yabancıların çalışma izni almadan çalışmalarının mümkün olmadığını söyleyen Ablay, “Çalışma iznini Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü veriyor. Çalışma izni alan yabancıların 30 gün içinde bize bildirimi zorunlu. Sigorta bildirimleri yapılmayan yabancılara gerekli müeyyideleri uyguluyoruz. İşverenlerce çalışma izni alınmadan yabancı uyruklu işçi çalıştırılması durumunda 16 bin 66 TL’ye kadar idari para cezası uygulanmakta. 5 yerli çalışana 1 yabancı istihdamı mümkün. Burada yerli istihdamın korunması esas alınıyor” şeklinde konuştu.

KAYIT DIŞILIĞA KARŞI ÇAPRAZ KONTROL

Kayıt dışı istihdama yönelik verdikleri mücadeleye dikkat çeken Ablay, “Biz bunu 3 boyutta değerlendiriyoruz. Bunlar, kişinin hiç bildirilmemiş olması, eksik ücretle bildirilmesi ve eksik sürelerle bildirilmesi. Bu konular bizim açımızdan kayıt dışılığı oluşturuyor. Kamu kurum ve kuruluşlarından bize sürekli veri akıyor. Gelen verileri çapraz kontrol sistemiyle değerlendiriyoruz. 2022 yılının 9 aylık döneminde kamu kurum ve kuruluşlarından bize gelen 86 bin 598 veriyi değerlendirdik. 5 bin 168 kişinin kayıt dışı çalıştığı tespit edildi” dedi.

92 DENETMEN GÖREV ALIYOR

Kayıt dışı mücadelede 92 denetmenin çalıştığını bildiren Ablay, yapılan denetimler sonucunda 8 bin 633 işyerine yönelik rapor düzenlendiğini söyledi. Bu denetimlerde 599 işyerinin kayıt dışı, bin 131 kişinin sigortasız olduğunun tespit edildiğini açıklayan Ablay, 155 işyerinin sahte işyeri olduğunun ve bu işyerinden sigortalı bildirimi yapılan 2 bin 951 kişinin hizmetlerinin iptal edildiğini bildirdi.

“KAYIT DIŞI ÇALIŞMANIN OLUMSUZ SONUÇLARI VAR”

Kayıt dışı istihdamın toplumun sosyal ve ekonomik değerleri üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunduğunu vurgulayan Ablay, şunları kaydetti:

“Kayıt dışı istihdam hem çalışanlar ve işverenler hem de devlet açısından birçok olumsuz etkiye yol açmakta. Kayıt dışı çalışan işçinin emekli olma hakkı yok. Çalışamaz yaşa geldiğinde başkalarının yardımına muhtaç olur. Herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma gelindiğinde malullük aylığından yararlanılamaz. Hayatlarını kaybetmeleri durumunda geride kalan eş ve çocuklar ölüm aylığı hakkından yararlanamaz. İşsiz kalması durumunda işsizlik sigortasından faydalanamazlar. Genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödemek zorunda kalabilirler. Hastalık veya analık durumunda kendisi ve ailesi için istenmeyen durumlarla karşılaşma riski yüksektir. İş kazası ve meslek hastalığına karşı alınması gereken önlemlerden yoksun olarak çalışmak zorunda kalırlar. İş kazası ve meslek hastalığı halinde ise sağlanan haklardan yararlanamama riskleri çok yüksektir. Ücret ve diğer sosyal haklar konusunda Kanunların sağladığı korumadan yoksun olarak çalışırlar. İhbar ve kıdem tazminatından yoksun kalırlar. Yıllık izin, haftalık izin, doğum izni gibi haklardan faydalanamazlar.”

“10 KATI CEZA VAR”

1 işçiyi 6 ay boyunca sigortasız çalıştırmanın maliyetinin ödenecek sigorta priminin 10 katı olduğunu dile getiren Ablay, sigortasız işçi çalıştıranların 6 ayda ödenecek sigorta priminin 10 katı müeyyide ile karşılaştığının altını çizdi.

“TEŞVİKLERDEN 607 BİN 204 SİGORTALI FAYDALANDI”

Devlet tarafından işverenlere yönelik 22 farklı teşvik ve destek sağlandığını söyleyen Ablay, “Ağustos ayı itibariyle Antalya’da 607 bin 204 sigortalı teşvikten yararlanmıştır. İşverenlere ise Hazine’den 459 milyon 999 bin 345 TL aktarılmıştır” dedi.

“2 BİN 150 SAĞLIK HİZMET SUNUCUSUNUN FATURALARI İNCELENEREK ÖDEMELERİ YAPILIYOR”

Antalya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün Antalya’nın yanı sıra Isparta ve Burdur illerini de kapsadığına işaret eden Ablay, SGK ile sözleşmesi olan 3 ilde 64 özel hastane, 5 üniversite, bin 429 eczane, 427 optik, 225 medikal işletme olduğunu ve toplamda 2 bin 150 sağlık hizmet sunucusunun fatura inceleme ve ödemelerinin gerçekleştirildiğini kaydetti.

YENİ BİNA İÇİN 70 MİLYON LİRA ÖDENEK

Hizmet kapasitesi açısından il müdürlüğü binasının yetersiz olduğunu kaydeden Ablay, Güllük Caddesi üzerindeki Sosyal Güvenlik Merkezi Müdürlüğü hizmet binasının yıkılarak yerine İl Müdürlüğü hizmet binası yapılacağını açıkladı. Proje için güncellenen ödeneğin 70 milyon lira olduğunu bildiren Ablay, 10 katlı bina olacağını söyledi. Ablay, mevcut binanın da Muratpaşa Merkez Müdürlüğü olarak faaliyetine devam edeceğini dile getirdi.

“REHBERLİK VE BİLGİLENDİRMEYE ÖNEM VERİYORUZ”

Rehberlik ve bilgilendirmeye önem verdiklerinin altını çizen Ablay, “Sosyal Güvenlik bilincinin yaygınlaştırılması bizim için önemli. Hak ve yükümlülüklerini bilen sigortalı, işveren, üçüncü kişi bizim işlerimizi de kolaylaştırıyor. Bilincin yaygınlaştırılması, Sosyal güvenliğin tabana yayılması için sürekli meslek kuruluşları, işçi-işveren örgütleri, STK’larla faaliyetler yürütüyoruz. Bu yıl Ocak – Ekim döneminde Sosyal Güvenlik Kurumu Sigorta primi teşvik uygulamaları ve bu uygulamalar sonucu işverenlerimize sağlanan faydalar ile sosyal güvenlik uygulamaları hakkında bilgilendirme yapıldı. Hizmet, turizm, inşaat, tekstil ve tarım gibi kayıt dışılığın biraz daha fazla olduğu sektörlere özgü bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirdik. 16-17 Nisan tarihleri arasında ANFAŞ'ta gerçekleştirilen "Devlet Teşvikleri Tanıtım Günleri" etkinliğine stant açarak katıldık. 16-22 Mayıs tarihlerinde Sosyal Güvenlik Haftası kutlamalarını gerçekleştirdik. Bilgilendirme ve rehberliği öncelemeye devam edeceğiz” şeklinde konuştu. HABER: YUSUF KATRAĞ