“Kentsel dönüşümler ada bazlı olmalı”

Antalya’daki yapı stokunun birçoğunun 1999 Marmara depreminden önce yapıldığına dikkat çekerek kentte kentsel dönüşüm projesi adı altında inşa edilen yapıların çoğunun parsel bazlı yık-yap mantığıyla gerçekleştiğine ve Antalya için sorun teşkil ettiğine işaret eden İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya, “Kentsel dönüşümler Antalya’da ve diğer illerde ada bazlı olmalı, şehrin yaşam kalitesini arttırmalı. İnsanlarımızın refahını artırarak, yeşil alanlar sunarak otopark sorunlarının çözüldüğü ada bazlı kentsel dönüşüm projeleri hayata geçirilmeli” dedi.

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) görüşülerek kabul edildi ve kanunlaştı. Teklifin görüşmeleri sırasında İYİ Parti Antalya Milletvekilleri Uğur Poyraz ve Aykut Kaya, partileri adına söz alarak konuşma gerçekleştirdi. Antalya’da kentsel dönüşüm projesi adı altında inşa edilen yapıların çoğunun parsel bazlı yık-yap mantığıyla yapıldığına dikkat çeken Kaya, kentsel dönüşümlerin ada bazlı yapılması gerektiğinin altını çizdi. Poyraz ise, Türkiye’de şehirleşme konusunda önemli sorunlar bulunduğuna işaret etti.

“ŞEHİRLEŞME KONUSUNDA ÖNEMLİ SORUNLARLA KARŞI KARŞIYAYIZ”

Türkiye’nin şehirleşme konusunda önemli sorunlarla karşı karşıya olduğunu söyleyen İYİ Parti Antalya Milletvekili Uğur Poyraz, “Kentlerimiz hızla ve plansız bir biçimde büyüdü. Emlak rantı, kontrolsüz göç, umarsız yönetimle birleşip milyonlarca yurttaşımızı insanca bir yaşamdan mahrum bırakmış durumda” dedi.

“DEPREME HAZIRLIĞI CİDDİYE ALAN BİR İKTİDAR İMAR AFFI ÇIKARMAZDI”

İstanbul ve İzmir başta olmak üzere pek çok büyükşehirin deprem tehdidiyle karşı karşıya olduğunu söyleyen Poyraz, şunları dile getirdi:

“1999’daki Gölcük depreminde yaşanan yıkımın ardından değiştirilen Yapı Denetimi Kanunu’yla depreme dayanaklılık konusunda önemli adımlar atıldı, fakat bu kanun 2001’den 2011’e kadar yalnızca büyükşehirlerde uygulandı. Şubat ayında yaşadığımız deprem felaketinden etkilenen 11 ilimizin 8’i bu tarihe kadar mezkur kanun kapsamında değildi. Zaten iktidarın bir kısım yetkilileri ve bürokratları da bu konuyla şehirlerde rant yaratmak ve bu ranttan yandaşlara pay çıkartmak dışında pek de ilgilenmediler. Depreme hazırlığı ciddiye alan bir iktidar son 20 yılda tam 8 defa imar affı çıkarmazdı. Deprem vergisi adı altında toplanan 40 milyar dolara yakın kaynağı çarçur etmez, deprem toplanma alanı olarak belirlenen yerlere kupon arazi gözüyle bakıp üstlerine alışveriş merkezleri, konut siteleri yaptırmazdı. 100 yıllık çınarımız Kızılayı ticarethane gözüyle yöneten ve dahası bununla övünen vurguncu anlayışa teslim etmezdi. Maraş’ta, Hatay’da, Antep’te, Malatya’da, Adıyaman’da şahit olduğumuz sahneleri anımsayın. Devlet ahlakının, sorumluluk bilincinin, vicdan mefhumunun zerresine sahip olan yetkililer şu manzara karşısında utanç içinde istifa ederlerdi. Bizde ise liyakatsiz yöneticilerin yıllarca ihmal edilmiş sorumlulukları ‘kader planı’ açıklamasıyla kapatıldı.”

“ORTAK AKIL ÇERÇEVESİNDE ÇÖZÜMLER ARANMALI”

“Deprem başka ülkeler için sıradan bir doğa olayı olabilir. Bizim için ekonomik sonucu ve asayiş boyutu bakımından bir ulusal güvenlik sorunudur” diyen Poyraz, “Ülkemizi temelden sarsacak, hepimizin ortak paydası sayılacak böyle bir konunun tüm paydaşların katılımıyla ele alınması, çoğulcu ve sağduyulu bir biçimde istişare edilmesi, ortak akıl çerçevesinde çözümler aranması gerekmekte” diye konuştu.

“KAYGI DUYUYORUZ”

“Kentsel dönüşüm şimdiye kadar hep insanımızı Necip Fazıl’ın tarifiyle ‘Öz yurdunda garip, öz vatanında parya’ yapan bu projenin kılıfı oldu” diyen Poyraz, “Yurttaşlarımız kentleri dönüşsün istiyor ama onlarsız değil, onlarla dönüşsün istiyor. Mahalle kültürünü koruyarak, çocukluk anılarını kaybetmeden, komşularını terk etmeden, şehrinden sürgün edilmeden dönüşüm istiyor. Değişime, dönüşüme, kalkınmaya karşı değil, rantı insanın önüne koyan ve ‘Rant büyüktür insan’ diyen anlayışa karşıyız. Afet hazırlığıyla, kentsel dönüşümle yine yeniden bir zümrenin zenginliği için başkalarının mülksüzleştirileceğini, devletin gücüyle kimilerinin zengin kimilerinin mağdur edileceğini, yeni rant vurgunları ve kent suçlarıyla karşı karşıya kalacağımızı düşünüyor ve kaygı duyuyoruz. Bu kaygılarımız çerçevesinde bu yasa teklifinin yeniden Komisyona gönderilerek daha titiz ve dikkatli bir şekilde tanzimini rica ediyoruz” ifadelerini kullandı.

“ÇÖZÜM ARAYIŞIMIZ ALELACELE KARARLAR ALMAK OLMAMALI”

Kanun teklifinin riskli yapıların dönüştürülmesi amacıyla çıkartılmakta olduğuna ve amaç olarak “Kentsel dönüşümü hızlandırmak adına” denildiğine dikkat çeken İYİ Parti Antalya Milletvekili Aykut Kaya ise, “Ancak çözüm arama anlayışımız alelacele kararlar almak olmamalı. Türk kamu yönetiminde bir sorunla karşılaşıldığı zaman hemen yeni ve daha büyük bir kurum kurulmaya çalışılır. Yeni bir kurum kurmak yerine devletimizin temel yönetim yapısını bozmadan, kurumlar arası yetki çatışması ve kaynak israfına yol açmadan, mevcut kurumların işleyişinde yaşanan dar boğaz ve sıkıntıları giderecek, hızlı karar almayı sağlayacak, yeni bürokratik yapılar oluşturmayacak, esnek ve hızlı hareket eden bir kamu yönetim yapısı oluşturmamız gerekmekte” diye konuştu.

“GEÇMİŞTEN DERS ALMIYORUZ”

6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili etkileyen depremlerin herkese afetlere dirençli bir ülke haline gelmek zorunda olduğumuzu gösterdiğini belirten Kaya, şöyle konuştu:

“Aynı acıları bir kez daha yaşamamak, yaşatmamak Gazi Meclisimizin en acil gündemidir. Ancak biraz önce de söylediğim gibi alelacele kararlar almak, yapıcı fikir ve görüşlere başvurmadan görüşülen, hazırlanan bir kanun teklifi geçmişten de ders almadığımızı göstermekte. Örneğin kanun teklifi madde 6 (c) bendinde yer alan rezerv yapı alanı tarifinde bulunan ‘yeni yerleşim alanı olarak’ ibaresinin kaldırılması rezerv yapı alanı olarak belirlenecek bölgelerin Antalya’mız gibi turizm bölgelerinde bu alanların ticari amaçla kullanılması yolunu açarak deprem öncelikli kentsel dönüşüm amacıyla çelişebilir. Mevcutta yerleşim alanı olan bölgelerin yerleşim alanı olarak yeniden yapılmaması durumunda vatandaşlarımız zor durumda kalabilirler. Büyük ölçekte bir yatırım yapılması durumunda da bu rant getirisi ölçüsünde de vatandaşlarımızın hakkı korunmalı. Ülkemizin bir deprem ülkesi olduğu gerçeğini unutmadan şu anda yapılan ve ileride yapılacak olan yapıların depreme dayanıklı olması ve risk teşkil etmemesi önceliğimiz olmalı. Kendi ilçem Manavgat'tan bir örnek vermek istiyorum. Şu anda, yapılan Manavgat yeni devlet hastanesi ilçemizin ihtiyacı olan 500 yataklı yerine 300 yataklı olarak yapılmakta olup Ulualan Ovası’nda yapılmakta. Ulualan Ovası, bir göl yatağıdır, zeminde sıvılaşmanın olduğu bir yerdir. Jeoloji mühendislerini ve inşaat mühendislerini toplasanız ‘Bir hastane inşaatı nereye yapılamaz?’ diye sorsanız birinci gösterecekleri yere bizim Manavgat yeni devlet hastanesi yapılmakta. İleride, Allah korusun 4 şiddetinde olacak bir depremi biz orada 5 ya da 6 şiddetinde hissetmiş olacağız. Dolayısıyla bu geçmişten bir ders almadığımızı ortaya koymakta.”

“KENTSEL DÖNÜŞÜM ADA BAZLI OLMALI”

Antalya Muratpaşa’yı da örnek gösteren Kaya, “Muratpaşa ilçemizde ve Antalya’nın genelindeki yapı stokunun birçoğu 1999 Marmara depreminden önce yapılmış olan yapılardır. Şu anda, Antalya ilinde kentsel dönüşüm projesi adı altında yapılan yapıların birçoğu parsel bazlı olup, yık-yap mantığıyla gerçekleşmekte ve Antalya için sorun teşkil etmekte. Kentsel dönüşümler Antalya’da ve diğer illerde ada bazlı olmalı, şehrin yaşam kalitesini arttırmalı. İnsanlarımızın refahını artırarak, yeşil alanlar sunarak otopark sorunlarının çözüldüğü ada bazlı kentsel dönüşüm projeleri hayata geçirilmeli. Yerel yönetimler emsali artırarak, planlarda düzenlemeler yaparak, ayrıca konut sayısının kent estetiği göz önünde bulundurularak arttırılmasıyla da şehrimizdeki kira sorununa bir çözüm bulunabilir” açıklamasında bulundu. HABER: YUSUF KATRAĞ