“Taslak beklentilerimizin çok uzağında”

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası’ndan; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı’na tepki geldi. Konuyla ilgili Şube binasında Yönetim Kurulu üyelerinden Sadullah Kabakuşak, Ali Erman Aydın, Hatice Onay ve İbrahim Koç’un katılımıyla açıklama yapan İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Antalya Şube Başkanı Mehmet Soner Akdoğan, taslağın beklentileri karşılamaktan çok uzak olduğunu söyledi.

“BEKLENTİLERİMİZİN ÇOK UZAĞINDA”

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası olarak geçmişte “Her şantiyeye bir şef” kampanyası başlatarak her şantiyede bir şef olması gerektiğini vurguladıklarını hatırlatan Akdoğan, kampanyadan sonra Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik’te revizeye gidildiğini söyledi. Ellerine ulaşan yeni yönetmelik taslağında itiraz ettikleri konuların bulunduğunu belirten Akdoğan, “Küçük düzeltmelerin yapıldığı bir taslak önümüze geldi. Hazırlanan taslak beklentilerimizin çok uzağında” diye konuştu.

“ŞANTİYE ŞEFLİĞİ KAĞIT ÜZERİNDE KALMAMALI”

Taslakta itiraz ettikleri konuları özetleyen Akdoğan, “Biz öncelikle her şantiyeye bir şef diyoruz. Önceki yönetmelikte bir inşaat mühendisi 5 şantiyede şeflik yapabiliyordu ve metrekare sınırı yoktu. Örneğin Antalya’da Gazipaşa’dan Kaş’a kadar 5 farklı inşaatta kağıt üzerinde şantiye şefliği yapılabiliyordu. Bu teknik olarak mümkün değil. Şantiye şefliği kağıt üzerinde belirli prosedürleri tamamlamak için yapılan bir meslek değildir. Şantiye şefi, şantiyedeki işleyişi organize eden, sağlıklı ve kent estetiğine uygun yapıların inşa edilmesini sağlayan teknik insandır. Şantiye şefliği kağıt üzerinde kalmamalı. Bunun düzenlenmesi gerekiyor” dedi.

“ŞANTİYE ŞEFİ, AKTİF OLARAK ŞANTİYEDE OLMALI”

Şantiye şefliğinin gerçek anlamda bir denetlemesi olmadığını vurgulayarak, şantiye şefinin şantiyede bulunup bulunmadığının denetlenmediğini söyleyen Akdoğan, “Bunun Bakanlık ve ilgili idareler tarafından denetlenmesi gerekiyor. Şantiye şefinin şantiyede aktif olarak çalışmasının düzenlenmesi gerekiyor. İnsanların paraya ihtiyaç duymalarından yararlanılarak özellikle yeni mezun arkadaşlarımız kağıt üzerinde şantiye şefliği yapmaktalar. Bakanlık veya ilgili idareler fiili olarak şantiye şefini şantiyede görmek isterse, yeni mezun meslektaşlarımız da o işe imza atmaz. O zaman iş, tam zamanlı şantiye şefliği noktasına gelir” açıklamasında bulundu.

“İŞİN NİTELİĞİNE GÖRE MÜHENDİS ŞANTİYE ŞEFİ OLMALI”

Teknik öğretmen ve teknikerlerin şantiye şefliği yapabiliyor olmasına da karşı olduklarını belirten Akdoğan, şunları söyledi:

“Önceki yönetmelikte teknikerler ve teknik öğretmenler 5 işe kadar şantiye şefliği yapabiliyordu. Bu yönetmelikte bunu 3’e düşürmüşler. Bizler bunun olmaması gerektiğini, şantiye şefliği yapacak kişilerin inşaat mühendisi ya da işin niteliğine göre, makine mühendisi olması gerektiğini düşünüyoruz. Elektrik altyapısının daha yoğun olduğu bir şantiyede, inşaat mühendisi ile birlikte elektrik mühendisinin şantiye şefi olarak görevlendirilmesi, makine tesisatının yoğun olduğu şantiyede makine mühendisi görevlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.”

“HER ŞANTİYEDE BİR ŞANTİYE ŞEFİ OLMALI”

Eskiden 1500 metrekareye kadar 5 olan sayının yeni taslakta 3’e düşürüldüğünü belirten Akdoğan, “4500 metrekareye kadar 3 şantiyede şantiye şefliği yapabilir, 7500 metrekareye kadar da 2 şantiyede şantiye şefliği yapabilir gibi bir metin getirilmiş. Bunlar yeterli değil. Şantiye şefi, bir şantiyeyi idare etmeli. Her şantiyede bir şantiye şefi olmalı” ifadelerini kullandı.  Akdoğan, şantiye şeflerinin TMMOB’a bağlı odaların belirlediği asgari ücret tarifesinden ücretlerini alması gerektiğini de vurguladı.

“ŞANTİYE ŞEFİ, İŞ KAZALARINI ÖNLER”

Şantiye şefliğinin önemsiz gibi görüldüğünü belirterek bunun yanlış olduğunu vurgulayan Akdoğan, şunları dile getirdi:

“Özellikle müteahhitlerde bizi Çevre Şehircilik, yapı denetimler, belediyeler denetliyor gibi bir algı var. Bugün Antalya’da sadece Kepez bölgesinde binin üzerinde ruhsat veriliyor. Yapı denetimler sadece demir ve beton kontrolü yapıyor. İnşaatı tam anlamıyla denetlediğini söyleyemeyiz. Belediyeler ve Çevre Şehircilik Müdürlükleri de mevcut kadrolarıyla sadece Antalya’da verilen 2-3 bin inşaatı denetleyemezler. Şantiye şefi, sadece demir ve betonu sayan kişi anlamına gelmez. Şantiye şefi, iş kazalarını önler. İş programını yapar. İşin organizasyonunu yaparak işin doğru yapılmasını sağlar. Şantiye şefinin inşaatı denetlediği yönündeki algıyı değiştirmemiz gerekiyor.”

“İŞ KAZALARININ YARISI İNŞAATLARDA”

Geçtiğimiz yılki 2 bine yakın ölümlü iş kazasının yarısının inşaat sektöründe meydana geldiğini belirten Akdoğan, “Depremde kaybettiğimiz insanların çok fazlasını iş kazalarında kaybediyoruz. Şantiye şefi olduğunda iş güvenliği kurallarına uyulur, şantiye bir düzen içerisinde işler. Bu kente ve ülkeye de katma değer sağlar” dedi.

“İHTİYACI KARŞILADIĞINI SÖYLEMEK MÜMKÜN DEĞİL”

İMO Antalya Şubesi Yönetim Kurulu adına yapılan konuyla ilgili açıklamayı Yönetim Kurulu Üyesi Yüksek İnşaat Mühendisi Dr. Sadullah Kabakuşak okudu. Güvenli yapılaşma için şartın her şantiyeye bir şef olduğunu vurgulayan Kabakuşak, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından, güvenli yapı üretimi ve yapı üretim sürecinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için şantiye şefliği görevinin düzenlenmesi hakkında kapsamlı çalışmalar yapılarak hazırlanan raporların kamuoyu, milletvekilleri ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla paylaşıldığını hatırlattı. Son olarak Odanın katkılarıyla hazırlanan Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik Taslağı’nın TMMOB tarafından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na gönderildiğini belirten Kabakuşak, Bakanlığın çalışmalar doğrultusunda Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelik’te revize yapma ihtiyacı duyduğunu ve hazırlanan değişiklik taslağının da ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşıldığını bildirdi. Kabakuşak, Türkiye’de yapı güvenliğinin sağlanması açısından elzem bir rolü olan şantiye şefliği yönetmeliği konusunda Bakanlık tarafından yapılan çalışmanın, ihtiyacı karşıladığını ifade etmenin mümkün olmadığını söyledi.

“DEĞİŞİKLİKLER SORUNLARI ÇÖZMEKTEN UZAK”

“Yapılan düzenleme ile; şantiye şeflerinin aynı anda üstlenebilecekleri iş miktarı, inşaat alanı ile iş sayısı, farklı yapı türleri ve imalat tiplerine bağlı olarak şantiye şefliğini üstlenebilecek meslek disiplinleri gibi konularda hazırlanan değişiklikler sorunları çözmekten çok uzakta” diyen Kabakuşak, konuşmasına şöyle devam etti:

“Türkiye’nin en önemli sorunlarının başında güvenli yapı üretimi gelmektedir. Bir deprem ülkesi olan ve sık sık gerçekleşen büyük depremlerle çok sayıda insanın hayatını kaybettiği bir ülkede yaşıyoruz. Ne depreme karşı önlem alma konusunda milat olarak kabul edilen 1999 Marmara Depremleri ne Van Depremleri ne de yakın zamanda yaşanan İzmir Depremi gerekli derslerin alınmasını sağlayabildi. İşin aslı, yaşadığımız depremlerin ve diğer afetlerin ardından gerek Odamız gerekse bilim insanları nelerin yanlış olduğunu ve nelerin yapılması gerektiğini açık bir şekilde ortaya koymuştur ve koymaktadır. Günümüzde bilimin ve teknolojinin gelişimi ile yetişmiş insan gücümüzün ulaştığı seviye, deprem konusunda hiçbir bahaneyi kabul etmez noktadadır. Deprem hasarlarının çok büyük bir kısmı inşaat hatalarından kaynaklanmaktadır. Yapı üretiminin mühendislik esaslarına uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlayan en önemli görevin şantiye şefliği olmasına rağmen usulüne uygun olarak yerine getirilmemesi inşaat hatalarını, dolayısıyla deprem hasarlarını büyütmektedir.”

“ŞANTİYE ŞEFİNİN ROLÜ ÖNEMLİ”

Şantiye şefliğinin; bir yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesi ile inşaatın iş ve işlemlerinin planlanmasını sağlamak gibi önemli görevlerinin yanı sıra işçi sağlığı ve güvenliğini şantiye sahasında gözetmek gibi önemli bir rolü olduğunu vurgulayan Kabakuşak, “Bugün ülkemizde her yıl 2 binin üzerinde işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybediyorsa ve bunun büyük çoğunluğu inşaat işlerinde oluyorsa, sorun yine şantiye şefliği görevinin hakkıyla yerine getirilmesini sağlamadaki eksikliklere dayanmakta. Sınırlı durumlar dışında, her şantiye şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmeli. Şantiye şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalı” diye konuştu.

“CAN VE MAL GÜVENLİĞİNE TEHDİT OLUŞTURUYOR”

2020 yılına ait yapı ruhsatı verilerine göre, toplam ruhsatlar içerisinde inşaat mühendislerinin üstlendikleri şantiye şefliği oranının yüzde 45,8 olduğuna dikkat çeken Kabakuşak, “Yapı ruhsatlarının önemli bir oranında şantiye şefliği görevlendirmesi uygun meslek gruplarından yapılmamaktır. Şantiye şefliği görevinin, sadece resmi prosedürleri tamamlamak amacıyla kâğıt üstünde kaldığı bilinmekte. Can güvenliği için asli bir çalışma alanı olan şantiye şefliğinin, bir deprem ülkesinde ilgili her kurum ve kuruluşun gözü önünde sadece kağıt üzerinde kalması halkın can ve mal güvenliği açısından tehdit oluşturmakta. Şantiye şefliği, sürekli eğitime gereksinim duyan bir görev alanıdır. Dolayısıyla bu görevin yerine getirilmesi için ilgili meslek odalarının vereceği eğitimlere katılıp belgelendirilmesi gerekir. Bu sorunları çözecek önerilerimize, Bakanlığın hazırladığı taslakta yer verilmemesi Bakanlığın, yapı güvenliğine ne kadar önem verdiğinin de göstergesi olmuştur.” HABER: YUSUF KATRAĞ