“Ülkemiz için utanç kaynağı”

Güvenli yapı üretimi için şantiye şefliğinin önemli olduğunu vurgulayan İMO Antalya Şube Başkanı Mustafa Balcı, mevzuata göre bir mühendisin 5 ayrı işin şantiye şefliğini yapabildiğine dikkat çekerek, “Şantiye şefliği tam zamanlı bir görevdir. Birden fazla şantiyede yapılamaz” dedi. Türkiye’de imzacılık diye tarif edilen ve sadece resmi işlemlerde görünsün diye kağıt üstünde kalan şantiye şefliğinin yaygın olduğunu da ileri süren Balcı, “Şantiye şefliğinin,  sadece kağıt üzerinde kalması ülkemiz için bir utanç kaynağıdır” şeklinde konuştu.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Genel Merkezi tarafından “Her şantiyeye bir şef! Bir şantiyede bir şef!” başlıklı kampanya başlatıldı. Kampanya ile ilgili İMO’ya bağlı 26 şubede eş zamanlı olarak basın açıklaması yapıldı. Antalya’daki açıklama İMO Antalya Şube binasında Başkan Mustafa Balcı tarafından gerçekleştirildi. Uzmanlık gerektiren şantiye şefliğinin; sağlam binaların, işçi sağlığının ve hayatın güvencesi olduğunu vurgulayan Başkan Balcı, bir mühendisin mevzuatta izin verildiği gibi 30 bin metrekareye kadar 5 ayrı işin şantiye şefliğini yapma şansının olmadığını söyledi. Şantiye şefliğinin tam zamanlı bir görev olduğunun altını çizen Balcı, birden fazla şantiyede yapılamayacağını vurgulayarak buna yönelik düzenleme yapılması gerektiğini belirtti.

“ŞANTİYE ŞEFİNİN ÖNEMLİ GÖREVLERİ VAR”

Şantiye şefinin, bir inşaatın başından sonuna kadar her aşamada sorumluluğu olan ve bilgisine ihtiyaç duyulan kişi olduğunu hatırlatan Balcı, “Şantiye şefliği; bir yapının veya mühendislik-mimarlık hizmeti gerektiren herhangi bir işin, plan, proje ve hesaplarına, ilgili fen ve sanat kurallarına, teknik mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve denetlenmesi işidir. Şantiye şefinin önemli görevleri bulunmakta. Bunlardan ilki yapının fen ve tekniğe, ruhsat ve projesine uygun olarak inşa edilmesi, ikincisi inşaatın iş ve işlemlerinin planlanması, sevk ve idaresi, üçüncüsü iş güvenliğinin sağlanması ve işçi sağlığının gözetilmesidir” dedi.

“ŞANTİYE ŞEFLİĞİ ANAHTAR KONUMDA”

Topraklarının yüzde 93’ü aktif deprem kuşağı üzerinde bulunan Türkiye’de, güvenli yapı üretimi ve deprem nedeniyle oluşacak zararların asgariye indirilebilmesi için şantiye şefliğinin anahtar konumunda olduğunu söyleyen Balcı, “Deprem hasarlarının çok büyük bir kısmı inşaat hatalarından kaynaklanmakta. Bilinçsizlik veya liyakatsizlik doğa olaylarını felakete dönüştürmekte, toplumda onarılması zor yaralar açmakta. Şantiye Şefliğinin ayrıca kamuoyunu yakından ilgilendiren bir başka kilit rolü, şantiye alanında işçi sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasıyla ilgili. Ne acıdır ki ülkemiz yıllardır işçi ölümlerinde Avrupa birinciliğini ve dünya üçüncülüğünü bırakmamakta. Bu işçi ölümlerinin büyük çoğunluğunun inşaat sektöründe yaşandığı herkesin malumu. Dolayısıyla, iş kazalarına karşı alınacak önlemlerde müteahhitlerin sorumluluklarını yerine getirmesinin yanı sıra, şantiye şefliğinin yetkin kişilerce ve tam zamanlı yürütülmesi hayati önemde” diye konuştu.

“5 AYRI İŞİN ŞANTİYE ŞEFLİĞİNİ YAPMA ŞANSI YOK”

Yapı üretim sürecinde önemli bir görev olan şantiye şefliğinin, gerek mevzuatta yer alan, gerekse uygulamada yaşanan eksiklikler ve yanlışlıklar nedeniyle çözümün değil sorunun bir parçası haline getirildiğini ve ivedilikle çözüm bekleyen bir alan olduğunu kaydeden Balcı, “Şantiye şefinin, taşıdığı sorumluluk ve şantiye alanında yüklendiği görevin kapsamı dikkate alındığında şantiyeden hiç ayrılmaması gereken bir görev olması gerekir. Bir mühendisin mevzuatta izin verildiği gibi 30 bin metrekareye kadar 5 ayrı işin şantiye şefliğini yapma şansı yok. Üstelik ilgili mevzuata göre, yapım işinin tek ruhsata bağlı veya toplu yapı niteliğinde olması halinde yapı inşaat alanı sınırı uygulanmamakta. Bu koşullarda, nitelikli bir yapım hizmeti sunmak olanaksız hale gelmekte” açıklamasında bulundu.

“ÜLKEMİZ İÇİN UTANÇ KAYNAĞI”

İMO tarafından şantiye şefliğiyle ilgili durum raporu hazırlandığını bildiren Balcı, şunları söyledi:

“Durum raporunda açıkça görülebileceği üzere yapı üretim sürecinin yöneticisi pozisyonunda olan şantiye şefliği alanı son derece kontrolsüz ve sorunludur. Mevcut durumda işin niteliği ile hiçbir ilgisi olmayan meslek gruplarının keyfi olarak şantiye şefliği görevini üstlenebildiği, hatta belirli bir kesimin şantiye şefliği görevini yürütecek meslek grubundan olup olmadığı dahi anlaşılamamakta. Elde edilen verilerden; Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmeliğin 6’ıncı maddesinin 3’üncü fıkrasında yer alan ve şantiye şefinin görevlendirilmesinde ‘yapım işinin konusu, niteliği, büyüklüğü ile özel ihtisas gerektirip gerektirmediği ve ilgili imalatların oranının’ dikkate alınması gerektiğini bildiren hükmün varlığına rağmen, şantiye şefliğinin görevlendirilmesinde idarelerin keyfi davrandığı tespit edilmiştir. Raporda görülebileceği gibi 2020 yılına ait yapı ruhsatı verilerine göre, toplam ruhsatlar içerisinde inşaat mühendisi üyelerimizin üstlendikleri şantiye şefliği oranı yüzde 45,8’dir. Oysa, elektrik tesisatı, mekanik tesisat, restorasyon ve elektrik ile mekanik tesisata ilişkin tadilat ruhsatları dışındaki yapı ruhsatlarında şantiye şefi olarak görevlendirilmesi gereken meslek grupları ilgili yönetmelikte tarif edilmekte. Yine söz konusu rapor ve deneyimlerimiz imzacılık diye tarif ettiğimiz, sadece resmi işlemlerde görünsün diye kağıt üstünde kalan şantiye şefliğinin ne kadar yaygın olduğunu göstermektedir. Can güvenliği için asli bir çalışma alanı olan şantiye şefliğinin, bir deprem ülkesinde hepimizin gözü önünde ve ilgili her kurum ve kuruluşun bilgisi dahilinde sadece kağıt üzerinde kalması ülkemiz için bir utanç kaynağıdır. Bu durum depremle yaşamaya zorunlu olan ülkemizde bizzat can güvenliğimiz açısından tehdit oluşturmakta.”

ÇÖZÜM ÖNERİLERİNİ SIRALADI

Çözüm önerilerini de dile getiren Balcı, “İstisnai durumlar dışında, her şantiye şefi sadece bir şantiyede tam zamanlı olarak görevlendirilmeli. Şantiye şefliğinin üstlenilmesinde; yapım işinin konusunun, niteliğinin, büyüklüğünün ve ilgili imalatların oranının dikkate alınması, keyfi uygulamaların sonlandırılması için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalı. Şantiye şefliği sürekli eğitime ve mesleki tecrübeye gereksinim duyan bir görevdir. Bu görevi yerine getirecek kişilerin ilgili meslek odalarınca verilen eğitimlere katılıp belgelendirilmeleri zorunlu tutulmalı. Gerçeğe aykırı beyanda bulunarak şantiye şefliği üstlenilmesinin önünü geçilmesi için şantiye şeflerinden Oda Kayıt Belgesi istenmeli. Şantiye şefleri TMMOB tarafından belirlenen mühendislik asgari ücretinin altında çalıştırılmamalı, hak ve ücretleri yasal güvenceye alınmalı” dedi.

“ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPMAYA HAZIRIZ”

Son olarak İMO Antalya Şubesi’nin üzerine düşen görevleri yerine getirmeye hazır olduğunu dile getiren Balcı, şantiye şeflerinin gelişimi için mesleki eğitimleri ve gerekli belgelendirmeleri yapmaya hazır, üzerine düşen görevleri yerine getirebilecek altyapıya, kadro yapısına ve tecrübeye sahiptir. Tüm meslektaşlarımızı, mesleğimizi ve haklarımızı sahiplenmeye, ilgili idareleri de uyarılarımızı dikkate alarak önerilerimizi hayata geçirmeye, halkın can ve mal güvenliğini ilgilendiren böylesi önemli bir konuda ivedilikle Odamızla birlikte hareket etmeye davet ediyoruz” diye konuştu. HABER: YUSUF KATRAĞ