Vakıflardan kiracılara şok

Pandemi nedeniyle 2 yıldır zor zamanlar geçiren esnafa bir kötü haber de Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden geldi. İşyeri kira bedelleri 2023 yılı için yüzde 200 ila 400 arasında değişen oranlarda artırılan Vakıf İşhanı’ndaki esnaflar ellerine ulaşan ihbarname ile şok oldu.

Bir dönem Belediye İş Hanı olarak bilinen ve daha sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü Antalya Bölge Müdürlüğü’ne devrolan Haşimişcan Mahallesi’ndeki Vakıf İşhanı esnafı, bugünlerde ellerine ulaşan ihbarname ile şok oldu. Bölge Müdürü adına Yatırım ve Emlak Şube Müdürü Hasan Haldan imzalı ihbarname ile işyeri kiralarının yüzde 200 ila 400 arasında değişen oranlarda artırıldığını öğrenen ve zaten 2 yıldır pandemi nedeniyle zor günler geçiren Vakıf İşhanı esnafı, büyük bir hayal kırıklığına uğradı. Her yıl Aralık ayında TEFE-TÜFE oranlarına göre yıllık zam yapıldığını belirten esnaflar, devletin üst yönetimi tarafından fahiş kira artışlarıyla mücadele edilirken devlet kurumu olarak Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından kiraların aşırı artırılmasını anlayamadıklarını kaydetti. Kiraların hangi kritere göre artırıldığını bilmediklerini de açıklayan esnaflar, bölgede emsal teşkil edecek ve çevrede bulunan diğer binalardaki kiracıları da büyük sıkıntıya sokacak yüksek kira artışından dönülmesini beklediklerini kaydetti. Vakıf İşhanı’nda bulunan 83 işyerinde yaklaşık 250’ye yakın kişi istihdam eden esnaflar, yüksek kira artışından dönülmezse dükkanlarını kapatmak zorunda kalacaklarının da altını çizdi. Basın, CİMER, yerel yöneticiler yoluyla seslerini duyurmaya çalışan esnaflar, yaşananlara adeta isyan etti. Esnaflar, bodrum katta bulunan ve 500 lira olan kirası 3 bin liraya yükseltilen çaycıyı örnek gösterdi. Kiracıların çıkartılarak otel yapılması gibi söylentiler duyduklarını da belirten esnaflar, esnafın yıldırılarak bırakıp gitmesinin mi? amaçlandığını sordu.  

“EMSAL GÖSTERİLEN YERLERLE ARASINDA DAĞLAR KADAR FARK VAR”

Kirası 7 bin 300 liradan 30 bin liraya,  5 bin liradan 16 bin liraya, 7 bin liradan 20 bin liraya çıkanların olduğunu belirten Vakıf İşhanı Yöneticisi Filiz Kocabalkan, İşhanı’ndaki dükkanların küçük olduğuna dikkat çekerek emsal gösterilen yerlerle arasında dağlar kadar fark olduğunu söyledi. Anadolu Hastanesi yakınındaki eczanenin kendilerine emsal gösterildiğini belirten Kocabalkan, yakınlarında herhangi bir hastane bulunmadığına ve daha düşük emsalli dükkanların olduğuna da dikkat çekti.

“NEYE GÖRE BELİRLEDİLER?”

Kiralar konusunda adaletsiz bir dağılım yapıldığı düşüncesinde olduğunu belirten Kocabalkan, “Neye göre belirlediler bilemiyoruz. Yıla göre mi, cepheye göre mi, metrekareye göre mi ya da yapılan işe göre mi belirlediler? Bilmiyoruz. Bir emlakçıya sorarak ya da Anadolu Hastanesi’nin oradaki bir mülkü baz alarak fiyat artışı yapmaları çok yanlış” şeklinde konuştu.

“PANDEMİDE 1 LİRA KAZANMAZKEN KİRA ÖDEDİK”

Pandemi döneminde dükkanlar kapalıyken bile kira ödemeye devam ettiklerini ve işyerlerinin personel çıkarmadığını belirten Kocabalkan, “İşyerleri çalışmasa bile personellerin maaşlarını ödemeye devam etti. Pandemide sadece kirayı 2 ay geç verdik. Bize kirayı almama gibi bir şey yapmadılar. 1 lira para kazanmazken kira ödedik. Yüzde 19 zam yapıyorlardı sadece ‘Yüzde 12 zam yapalım’ dediler. Bize tek iyilikleri bu oldu. Onun haricinde bize kol kanat germeleri gerekiyor” ifadelerini kullandı. Kocabalkan, ihbarnamenin 83 dükkandan yaklaşık yüzde 60’ına geldiğini ve diğerlerine gelmeye devam ettiğini de belirtti.

“BUNALIM ORTAYA ÇIKAR”

Yüksek kira artışında ısrar edilirse maddiyattan dolayı manevi bunalımın ortaya çıkacağını söyleyen Kocabalkan, işyerlerinin personel çıkarmaya başlayacağını kaydetti. “Hepimiz burada hem işimize, hem çevremize hem de hayata tutunmaya çalışıyoruz. Bizlerin işsiz kalmasını, bu binanın boşaltılmasını, işsizlik kervanına bizim de katılmamızı istiyorlarsa bu yolda devam etmeleri uygundur” diyen Kocabalkan, işhanında yaklaşık 250 kişinin istihdam edildiğini ve bunların açıkta kalacağını söyledi. Konutlarda yüzde 25, işyerlerinde yüzde 38 maksimum artış tanımlandığını da belirten Kocabalkan, yüzde 200-400’leri gördüklerinde şoka uğradıklarını ifade etti.

7 BİN 500 LİRALIK KİRA 20 BİN LİRAYA YÜKSELDİ

 1992 yılından bu yanadır 30 yıldır aynı yerde esnaflık yapan ve 2022 yılında 7 bin 512 lira olan kirasının eline ulaşan ihbarname ile 2023 yılı için 20 bin liraya yükseltildiğini öğrenen Rafet Ügümü ise, “Yüksek kira artışlarından dolayı devletimiz konutlarda yüzde 25 sınırı getirdi. İşyerlerine böyle bir şey getirilmedi ama işyerleri için de genellikle TEFE-TÜFE oranları uygulanıyor. Daha önceden Vakıflar Bölge Müdürlüğü de kiracıları için bu yolu izliyordu. 5 Aralık’taki TÜİK açıklamasına göre 6 Aralık’ta TEFE-TÜFE oranına göre bizlere yeni kiralarımız bildiriliyordu. Ancak bu yıl, 6 Aralık’ta kiralarımız ne olacak? diye beklerken Aralık ayı dahi beklenmeden Pazartesi günü itibariyle bizim gelecek yılki kiralarımızın ne kadar olacağıyla ilgili yazı geldi. Standart bir uygulama yerine yüzde 200 ila 400 arasında mağaza mağaza değişen oranlarda kira artışlarının yapıldığını gördük. Burada tek bir oran yok, oransızlık var” diye konuştu. TEFE-TÜFE oranına göre yüzde 50-60 civarında kira artışı beklediğini de açıklayan Ügümü, 11 bin lira civarında olmasını beklediği kiranın 20 bin liraya yükselmesine şaşırdığını söyledi. Yüksek kira artışlarına karşı devletin bile müdahil olduğunu hatırlatan Ügümü, kira artışlarının enflasyonun da nedeni olduğuna dikkat çekti.  

“DEVROLURKEN DE YÜKSEK KİRA ARTIŞLARI YAPILDI”

Yaklaşık 30 yıldır İşhanı’nda kiracı olduklarını bildiren ve 7 bin 200 lira olan kirasının 17 bin 500 liraya yükseltildiğini açıklayan Ergün Ekinci ise, “İşhanı Vakıflara devrolurken de kiralarda yüksek miktarlı artış olmuştu. Yüzde 300-500’lere varan zamlar yapıldı. Bize şifahen ‘Oturursan otur, oturmazsan çıkartırız’ dendi. El mahkum o kiraları ödemek zorunda kaldık” şeklinde konuştu. 

“YÜKSEK KİRA ARTIŞI NEYE GÖRE İSTENİYOR?”

Vakıfların kiraları çok yükseltecek kadar hizmeti bulunmadığını da ileri süren Ekinci, “Bizim dükkanımız 22 metrekare. Suyu, tuvaleti yok. Yaklaşık 15 yıldır su akıtıyor” diyerek “Neye göre bu kadar yüksek kira artışı istiyor?” sorusunu yöneltti. Vakıfların amacının yardım etmek olduğunun altını çizen Ekinci, durumun bir taraftan yardım ederken diğer taraftan mağdur etme noktasına geldiğini kaydetti.

“HER YIL ÇIKARTILIR MIYIZ? DİYE DÜŞÜNÜYORUZ, UZUN SÜRELİ SÖZLEŞME İSTİYORUZ”

Kontratların 1 yıllık yapılmasının da yanlış olduğunu belirten Ekinci, “1 yıllık kontrat yapıyoruz. Her yıl önümüzdeki sene acaba bizi çıkartır mı? diye düşünüyoruz. Sigortayı kiracı yaptırıyor. Niye biz yaptırıyoruz? Sigortayı yaptırmazsak kirayı yatıramıyoruz” diyerek AVM’lerdeki gibi uzun süreli sözleşme yapılmasını istediklerini kaydetti.  

“ÇEVREDEKİ DÜKKANLARA EMSAL OLACAK”

1969 yılından bu yanadır 53 yıldır kiracı olduğunu bildiren ve kirasının 8 bin liradan 30 bin liraya yükseltildiğini açıklayan Serkan Alparslan ise, hemen yanı başlarındaki özel dükkanlarda kiraların 6-9 bin lira arasında olduğunu belirtti. Vakıf İşhanı’ndaki yüksek kiraların yakındaki diğer dükkanlar için de emsal gösterileceğine dikkat çeken Alparslan, “İşyeri sahipleri, devlet bunu yaparsa ben neden geri kalayım? diyecek” ifadelerini kullandı.

“BU ARTIŞLA AYAKTA KALMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL”

Bu kira artışıyla ayakta kalmalarının mümkün olmadığını vurgulayan ve esnafların pandemi nedeniyle zor ayakta durduğuna dikkat çeken Alparslan, “Kendimizi yenice toparlamaya başlarken bu meydana geldi. Biz zaten 2 yıldır cepten yedik” dedi.    

“VAKIFLARIN AMACI YARDIMDIR”

Vakıfların amacının yardım olduğunu ifade eden Muhammet Koşar ise, “Vakıfların amacı hiçbir zaman fahiş fiyat değildir. Genelde fiyatlar düşük olur. Önceki yıllarda böyleydi. Şuandaki artışlar dışarıya göre çok fazla. Daha uygun bir düzenleme yapılması lazım. Vakıflar peygamber ocağıdır ve bir amacı vardır” açıklamasında bulundu. HABER: YUSUF KATRAĞ