"Gıda fiyatları dünyada düşerken bizde neden yükseliyor?"

FAO verilerine göre, dünyada gıda fiyatları son 25 aydır sürekli düşerken, bizde tam tersine bir eğilimin söz konusu olduğuna dikkat çeken ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, "Dünya genelinde gıda fiyatlarının düşmesine rağmen, ülkemizde neden yükseldiği sorusu, üzerinde dikkatle düşünmemiz gereken bir durum" dedi.

Antalya Ticaret Borsası'nın (ATB) Mart ayı olağan meclis toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında yapıldı. Yönetimin bir aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği toplantıda ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi ve kentle ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Her zaman olduğu gibi tarım sektöründeki eleman sıkıntısına dikkat çeken Çandır, tarımda ve diğer birçok sektörde eleman sıkıntısının had safhaya ulaştığının altını çizdi. Ekonomiye ilişkin de değerlendirme yapan Çandır, dünya genelinde düşerken Türkiye'de artan gıda fiyatlarına işaret etti. Dünya genelinde gıda fiyatlarının düşmesine rağmen, ülkemizde neden yükseldiğini soran Çandır, enflasyonu genel olarak düşürmenin asıl yolun çekirdek enflasyonlara odaklanmaktan geçtiğini de söyledi.

"400 CİVARINDA ÜRETİCİNİN 1200 DÖNÜM CİVARINDA TARIM ALANI ZARAR GÖRDÜ"

Geçtiğimiz günlerde Antalya'nın değişik bölgelerinde dolu, yağmur, sel ve hortum gibi iklim olayları yaşandığını hatırlatan Çandır, "Muratpaşa, Kepez, Aksu, Manavgat ve Alanya'da aşırı yağmur ve sel, Finike'de ise hortum meydana geldi. Geçtiğimiz hafta ise yine Kepez, Muratpaşa ve Aksu ilçelerimizde dolu afeti yaşandı. İçişleri Bakanlığı, Kepez, Muratpaşa, Serik ve Aksu ilçelerimizi 'genel hayata etkili' afet bölgesi ilan etti" diye konuştu. Bu iklimsel olayların genel hayatın yanı sıra üreticiyi de ciddi düzeyde etkilediğinin altını çizen Çandır, "Son bir ay içerisinde üreticilerimiz ciddi zarar gördü. Örtüaltı alanlarımızda ve ekili tarlalarımızda önemli hasarlar meydana geldi ve ürün kayıpları yaşandı" diyerek üreticilere geçmiş olsun dileklerini iletti. Yaşananlar sonrasında her ne kadar ürün arz güvenliği sekteye uğramasa da farklı zamanlarda yaşanan iki afette, toplam 26 mahalledeki 400 civarında üreticinin ve 1200 dönüm civarında bir tarım alanının zarar gördüğüne dikkat çeken Çandır, üreticilerin zararlarının biran önce telafi edilmesini diledi.

ADAYLARA "YEREL YÖNETİMLERE TARIM RAPORU" SUNULDU

"Kent Buluşmaları" toplantılarında CHP Antalya Büyükşehir Belediye Başkan adayı ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek ile AK Parti Antalya Büyükşehir Belediye Başkan adayı ve Kepez Belediye Başkanı Hakan Tütüncü'yü konuk ettiklerine dikkat çeken Çandır, kent ve tarım ile ilgili çalışmaların ve projelerin konuşulduğu toplantılar sonrasında, üyeler ve tarım sektörü temsilcileriyle yapılan değerlendirme toplantılarından derlenen 2 ana bölüm ve 32 maddeden oluşan "Yerel Yönetimlere Tarım Raporu"nun adaylara sunulduğunu bildirdi. Seçimden sonra raporda yer alan talep ve beklentilerin takipçisi olacaklarının altını çizen Çandır, "Borsamızı ziyaret eden ilçe belediye başkan adayları da projelerini bizimle paylaştı. Yerel yönetimlere aday olanların tarıma özel önem vereceklerine dair açıklamaları ve işbirliği talepleri bizim için memnuniyet verici oldu" açıklamasında bulundu.

OY KULLANMAYA DAVET

31 Mart'ta yapılacak seçimlerde tüm adaylara başarı dileyen Çandır, "Halkın, karar alma aşamalarında varlığını ve etkisini göstermek için seçimler, demokrasinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Yerel seçimlerde kentin gelecek 5 yılını belirleyecek yönetimleri seçmek üzere, herkesi oy kullanmaya davet ediyorum. 1 Nisan sabahından itibaren de seçim atmosferinin bitmesini, kim seçilirse seçilsin, kimseyi dışlamadan, kentimiz için birlik ve beraberlik içinde çalışmasını diliyorum" ifadelerini kullandı.

ÖNEMLİ UYARI

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde görülen ve özellikle turunçgilleri etkileyen yeşillenme hastalığının Türkiye'ye yayılmasını önlemek amacıyla alınması gereken önlemleri, Tarım Konseyi üyeleri ve uzmanların katılımıyla düzenledikleri toplantıda ele aldıklarını hatırlatan Çandır, toplantıda hastalığın ülkeye sıçraması durumunda alınacak tedbirlerin yanı sıra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden gelen araçların dezenfekte edilmesi ve Ercan Havalimanı'nda vektörlerin kontrolü gibi önlemler üzerinde durulduğunu açıkladı. Çandır, turunçgil üretimi gerçekleştiren üreticilerle ticaret erbablarına dikkatli olmalarını tavsiye etti.

"ELAMAN SIKINTISI HAD SAFHADA"

Antalya Ticaret Borsası olarak, tarımsal üretimin, ticaretin ve ihracatın geliştirilmesi için canla başla çalıştıklarını belirten Çandır, tarımda ve diğer birçok sektörde eleman sıkıntısının had safhaya ulaştığını vurguladı. "Hangi sektörden işverenle konuşsak, eleman ihtiyacından bahsediyor. Tarımda da maalesef vasıflı ve vasıfsız iş gücüne ulaşmada, ciddi sıkıntılar var" diyen Çandır, geçtiğimiz günlerde Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürü Ali Karagöz’ü ziyaret ederek, meslek liseleriyle ilgili görüş alışverişinde bulunduğunu söyledi. Sektörün, mesleki eğitim sisteminden beklentilerini ve meslek liselerinin tarıma nasıl istihdam sağlayacağı konusunda görüş ve önerilerini aktardığını dile getiren Çandır, tarım meslek liselerinin sektörle işbirliği içerisinde, ihtiyaca yönelik daha işlevsel hale getirilmesi ve mezun olan öğrencileri sektöre kazandıracak bir modeli uygulamaya geçirmek için öneride bulunduğunu belirtti.

EKONOMİYİ DEĞERLENDİRDİ

Ekonomi ve iş hayatıyla ilgili yılın ilk çeyreğindeki gerçekleşmelerin, genel olarak beklentileri dahilinde olduğunu söyleyen Çandır, şunları kaydetti:

"2024 yılı başlangıcımız, nispi olarak yavaşladı. Bunu özellikle yılın ikinci yarısında beklenen ekonomik sıkılaşma ve soğuma dönemine bir hazırlık olarak değerlendiriyoruz. Nitekim, ihracattaki genel yavaşlamanın bize ait ve dışsal sebeplerini, uzun bir süredir kamuoyu ile paylaşıyoruz. 2023 yılında ülkemiz genelinde toplam ihracat yüzde eksi 2 azalırken, kentimiz ihracatı ise yüzde 9 artmıştı. Aynı dönemde tarım ihracatında, ülke genelindeki yüzde 2.8’lik artışa karşılık, kentimiz tarım ihracatı yüzde 18.3 arttı. 2023 İhracat miktarlarındaki artışta da, ülkemiz genelinin üzerinde bir artış yaşadık. 2024 yılının ilk iki ayındaki gerçekleşmelerde bu ortalama üstü ihracatı gerçekleştiremedik. Toplam ihracatta ülke genelindeki yüzde 7.1 artışa karşılık, Antalya’nın ihracatı yüzde 3.6 arttı. Tarım ihracatında ise kentimiz, uzun bir süredir yaşamadığı daralma yaşadı. İki aylık dönemde, ülkemiz genelindeki yüzde 15’i aşan artışa karşılık, Antalya tarım ihracatı yüzde eksi 1.5 azaldı. Üstelik bu azalışa rağmen ihraç ettiğimiz tarım ürünleri miktarı yüzde 6’dan fazla artış gösterdi. Birim ihracat fiyatlarında ise düşüş oldu, yani daha fazla ihraç ettik, daha az kazandık."

"DÜNYADA GIDA FİYATLARI DÜŞERKEN BİZDE NEDEN YÜKSELİYOR?"

Tarım ve gıda ürünlerindeki fiyat endekslerinin, Türkiye ve dünyada uzun bir süredir tersine ilerlediğine işaret eden Çandır, "Örneğin Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre, dünyada gıda fiyatları son 25 aydır sürekli düşerken, bizde tam tersi bir eğilim söz konusu. Şubat ayı yıllık verilerine bakıldığında, FAO gıda fiyatları endeksi yıllık yüzde eksi 10.1 düşerken, bizde bu endeks yüzde 72.2 arttı. Dünya genelinde gıda fiyatlarının düşmesine rağmen, ülkemizde neden yükseldiği sorusu, üzerinde dikkatle düşünmemiz gereken bir durum" diye konuştu.

"ÇEKİRDEK ENFLASYONLARA ODAKLANMALIYIZ"

Tarım ve gıda enflasyonunu düşürmenin temel yolunun, başta girdi maliyetleri olmak üzere işçilik, faiz, kira ve benzeri maliyet unsurlarını dünya ortalamasına getirmek olduğunu vurgulayan Çandır, "Ancak, bilinmelidir ki tarım ve gıda enflasyonunu tek başına düşürmek, tüketici enflasyonunu kalıcı ve sürdürülebilir şekilde azaltmak için yeterli değil. Çünkü, bizim tüketici enflasyonumuzdaki yangın yeri çekirdek enflasyonlardır. Kamunun kontrolünde olmayan ve mevsime bağlı olmayan ürünlerdeki enflasyon olan çekirdek enflasyonlara baktığımızda yüzde 65 ile yüzde 73 arasında değişen oranlar görmekteyiz. Bu enflasyonlar düşürülmesi en zor ve en yavaş olanlardır. Tarım ve gıda enflasyonlarındaki yüksekliğin önemli bir kaynağı da çekirdek enflasyonlardaki aşırı yüksekliktir. Sonuç olarak, enflasyonu genel olarak düşürmenin asıl yolu çekirdek enflasyonlara odaklanmaktan geçmekte" diye uyardı.

OY BİRLİĞİYLE ORTAK OLUNDU

Çandır konuşmasını Ramazan Bayramı'nı şimdiden kutlayarak tamamlarken, meclis toplantısında Antalya Ticaret Borsası’nın Akdeniz Ürün Piyasası Aracı Kurumu Anonim Şirketi’ne ortak olması konusu gündeme geldi. Yapılan oylamada, Antalya Ticaret Borsası’nın, 17 ticaret borsası ortaklığında kurulan Akdeniz Ürün Piyasası Aracı Kurumu Anonim Şirketi’ne ortak olması oybirliğiyle kabul edildi. Meclis üyeleri toplantıda, sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. HABER: ÖMER ALİ YETGİN